Η παχυσαρκία είναι ένα σημαντικό πρόβλημα υγείας και για την αντιμετώπισή της, η
χρονικά περιορισμένη κατανάλωση φαγητού, γνωστή και ως διαλειμματική νηστεία,
χωρίς μέτρηση θερμίδων, έχει γίνει μια δημοφιλής στρατηγική απώλειας βάρους,
εξαιτίας της απλότητάς της στο να εφαρμοστεί. Αλλά οι ειδικοί διχάζονται ως προς το
αν έχει τα επιθυμητά αποτελέσματα ως προς την απώλεια βάρους. Έχει διαπιστωθεί
ότι η διαλειμματική νηστεία είχε παρόμοια αποτελέσματα απώλειας βάρους με την
παραδοσιακή καταμέτρηση θερμίδων σε έναν φυλετικά διαφορετικό πληθυσμό
ενηλίκων με παχυσαρκία. Στην αναζήτηση πρακτικών στρατηγικών για τη θεραπεία
της παχυσαρκίας, η διαλειμματική νηστεία έχει αναδειχθεί ως μια δημοφιλής και
δυνητικά μεταμορφωτική προσέγγιση. Η διαλειμματική νηστεία εξακολουθεί να είναι
μια από τις πιο συζητημένες δίαιτες, αν και υπάρχει στη διεθνή βιβλιογραφία
τουλάχιστον από το 2016 με το βιβλίο του Δρ Jason Fung The Obesity Code.
Το 2020, σχεδόν το ένα τέταρτο των Αμερικανών ανέφεραν ότι δοκίμασαν
διαλειμματική νηστεία, καθιστώντας την την πιο δημοφιλή τάση του προγράμματος
διατροφής. Αν και η πιο κοινή μορφή της διαλειμματικής νηστείας περιλαμβάνει
νηστεία για 16 ώρες και φαγητό για 8 ώρες σε μια περίοδο 24 ωρών (το πρωτόκολλο
16:8), ορισμένοι θα υποστήριζαν ότι αυτό αποτελεί περισσότερο ένα μοτίβο σίτισης
με περιορισμένο χρόνο και όχι αληθινή νηστεία. Ωστόσο, μία πρόσφατη συστηματική
ανασκόπηση και μετα-ανάλυση έχουν κατέληξε πως οι ενήλικες που ακολουθούν
διαλειμματική νηστεία έχουν μεγαλύτερες μειώσεις στο σωματικό βάρος, τη λιπώδη
μάζα, τη γλυκόζη αίματος νηστείας και άλλους καρδιομεταβολικούς δείκτες.
Τα κοινά πρότυπα διαλείπουσας νηστείας περιλαμβάνουν:
Ημερήσια σίτιση με περιορισμένο χρόνο: Τις περισσότερες φορές πρόκειται για
16ωρη ολονύκτια νηστεία από τις 8 μ.μ. μέχρι το μεσημέρι, αν και οι συγκεκριμένες
ώρες που επιλέγει κάποιος να νηστεύει μπορεί να μην επηρεάζουν την
αποτελεσματικότητα. Διαφορετικά γνωστό ως παράλειψη πρωινού. Όλα τα γεύματα
θα τρώγονταν από το μεσημέρι έως τις 8 μ.μ.
Το πρόγραμμα ενός γεύματος την ημέρα (OMAD) μπορεί να γίνει κάθε μέρα ή
μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μέρος ενός προγράμματος 5:2. Συνήθως, αφορά
νηστεία από το δείπνο τη μία νύχτα μέχρι το δείπνο την επόμενη, με μόνο μη
θερμιδικά ποτά κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Το σχέδιο 5:2: Σε αυτό κάποιος θα νήστευε 2 ημέρες την εβδομάδα και θα έτρωγε
κανονικά για 5. Τις ημέρες νηστείας, μπορεί κανείς να χρησιμοποιήσει είτε ένα
πρωτόκολλο 16:8 είτε ένα σχέδιο OMAD.
Ποια τα οφέλη της διαλειμματικής νηστείας;
Τα οφέλη της διαλειμματικής νηστείας περιλαμβάνουν μειωμένη πείνα μόλις το σώμα
εγκλιματιστεί στο πρωτόκολλο νηστείας. Το μεγαλύτερο μέρος του οφέλους
απώλειας βάρους της νηστείας προέρχεται από τον περιορισμό των θερμίδων που
παρέχει. Ωστόσο, άλλα οφέλη για την υγεία περιλαμβάνουν βελτιώσεις στην
ευαισθησία στην ινσουλίνη, την αρτηριακή πίεση, τη φλεγμονή, την απόκριση στο
στρες και τον ύπνο. Παρόλα αυτά, η διαλειμματική νηστεία ενέχει ορισμένους
κινδύνους, ειδικά για άτομα με ινσουλινοεξαρτώμενο διαβήτη και παιδιά. Ωστόσο,
ακόμη και αυτές οι υποομάδες μπορούν να χρησιμοποιήσουν τη νηστεία με ασφάλεια
αν ακολουθήσουν τις οδηγίες του παρόχου υγειονομικής περίθαλψης. Γι αυτό, οι
περισσότεροι άνθρωποι μπορούν να νηστεύουν με ασφάλεια για 10 ώρες, πράγμα
που σημαίνει ότι δεν τρώνε μεταξύ 8 μ.μ. και 6 π.μ. Και είναι ώρες που συνήθως
κοιμούνται οι περισσότεροι άνθρωποι. Άλλοι κίνδυνοι είναι πιο διαδεδομένοι σε
όσους χρησιμοποιούν το σχέδιο OMAD, το οποίο δυνητικά τους θέτει σε κίνδυνο να
αναπτύξουν σαρκοπενία από τη μη λήψη αρκετής πρωτεΐνης. Οι πάροχοι
υγειονομικής περίθαλψης θα πρέπει να προειδοποιούν τους ασθενείς να παραμένουν
καλά ενυδατωμένοι κατά τις ώρες της νηστείας τους. Θα πρέπει να προειδοποιούν
για την παρατεταμένη νηστεία, η οποία μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο για καρδιακές
αρρυθμίες, ουρική αρθρίτιδα, πέτρες στα νεφρά και ορθοστατική υπόταση.
Επιπρόσθετα, η διαλειμματική νηστεία είναι ένα ακόμη εργαλείο στη φαρέτρα του
γιατρού για τη θεραπεία ασθενών με παχυσαρκία. Μπορεί να είναι ιδιαίτερα χρήσιμη
για άτομα που μισούν να μαγειρεύουν ή δεν έχουν τη συνήθεια να προγραμματίζουν
τακτικά γεύματα. Για τους εργαζόμενους σε βάρδιες, μπορεί να βοηθήσει στην
οργάνωση των γευμάτων σε ένα σταθερό χρονικό πλαίσιο, παρόλο που οι κύκλοι
ύπνου και αφύπνισης μπορεί να διαταραχθούν από μέρα σε μέρα.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η διαλειμματική νηστεία από μόνη της δεν εγγυάται
ότι ο ασθενής θα έχει έλλειμμα θερμίδων ή ότι θα επιτύχει απώλεια βάρους. Η
ποιότητα του φαγητού που τρώνε κατά τη διάρκεια του παραθύρου του φαγητού
εξακολουθεί να έχει σημασία. Είναι ακόμη πιο σημαντικό να διασφαλιστεί ότι οι
ασθενείς πληρούν τις ανάγκες τους σε πρωτεΐνη. Μια ακόμη προσέγγιση με βάση την
πρωτεΐνη στον προγραμματισμό γευμάτων στοχεύει σε τουλάχιστον 30 g πρωτεΐνης
σε κάθε γεύμα όταν τρώτε τρία κανονικά γεύματα. Εάν ο ασθενής τρώει μόνο δύο
γεύματα, ο στόχος είναι 50 g πρωτεΐνης ανά γεύμα. Αυτό θα εξασφαλίσει την
ενεργοποίηση της μυϊκής πρωτεϊνικής σύνθεσης, η οποία θα προστατεύσει από τον
κίνδυνο σαρκοπενίας επιδιορθώνοντας, διατηρώντας και χτιζοντας μυς.
Θα λέγαμε λοιπόν, όπως ανέφερε ειδικός γιατρός που ασχολείται εκτενώς με το
συγκεκριμένο ζήτημα, πως η διαλειμματική νηστεία είναι μια προχωρημένη
δεξιότητα. Τόνισε “Συνιστώ να ξεκινήσετε την διαλειμματική νηστεία σε ασθενείς
μόνο εάν είναι ήδη νηστικοί ή ρωτούν για αυτό. Επειδή οι περισσότεροι ασθενείς που
βλέπω δεν λαμβάνουν επαρκή πρωτεΐνη, όταν έρχονται σε μένα, το πρώτο μου βήμα
είναι να αυξήσω την πρόσληψη πρωτεΐνης. Μόλις αισθανθούν άνετα να τρώνε
περισσότερη πρωτεΐνη και να μειώσουν αποτελεσματικά την πρόσληψη
υδατανθράκων τότε η διαλείπουσα νηστεία μπορεί να εισαχθεί με μεγαλύτερη
ασφάλεια για να τους οδηγήσει σε μεγαλύτερο έλλειμμα θερμίδων. Η νηστεία
ενδείκνυται μόνο για κάποιους. Εξετάζω τους ασθενείς μου για ιστορικό διαταραχής
διατροφής, ειδικά νευρική ανορεξία. Για αυτούς τους ασθενείς, η νηστεία μπορεί να
προκαλέσει ανθυγιεινά πρότυπα υπερβολικού περιορισμού”.
Η διαλειμματική νηστεία προσφέρει μια πολλά υποσχόμενη προσέγγιση για την
καταπολέμηση της παχυσαρκίας και την προώθηση της απώλειας βάρους. Ωστόσο,
είναι απαραίτητο να θυμάστε ότι μπορεί να μην ταιριάζει σε όλους. Οι κλινικοί
γιατροί θα πρέπει να εργαστούν για να καλύψουν τις ατομικές ανάγκες κάθε
ασθενούς για να αναπτύξουν ένα εξατομικευμένο σχέδιο θεραπείας της παχυσαρκίας
που να περιλαμβάνει αλλαγές διατροφής και τρόπου ζωής.
Η Δήλωση Κλινικής Πρακτικής του 2022 για τη Διατροφή και τη Φυσική
Δραστηριότητα από την Obesity Medicine Association θα ήταν μια πολύτιμη
αφετηρία για έναν κλινικό γιατρό που ενδιαφέρεται να χρησιμοποιήσει τη
διαλειμματική νηστεία με ασθενείς.
Συνοψίζοντας, θα λέγαμε, πως η διαλειμματική νηστεία είναι ένα διατροφικό
πρότυπο που περιλαμβάνει εναλλασσόμενες περιόδους φαγητού και νηστείας και
αυτή η μέθοδος διατροφής έχει αποδειχθεί ότι έχει ένα ευρύ φάσμα πλεονεκτημάτων
για την υγεία βάσει των όσων έχουν διερευνηθεί και έχουν αναφερθεί παραπάνω.
Πηγή : https://www.healio.com/news/primary-care/20230713/a-look-at-
intermittent-fasting-a-potential-strategy-for-patients-with-obesity
Διεύθυνση: Σοφία Κανελλοπούλου, Ενδοκρινολόγος, Λεωφόρος Δημοκρατίας
236, Άγιοι Ανάργυροι.
Τηλέφωνο: 6983379548
Email:s_kanellopoulou@hotmail.com