Η θυρεοειδίτιδα Hashimoto είναι μια αυτοάνοση διαταραχή κατά την οποία το ανοσοποιητικό σύστημα παύει να αναγνωρίζει τον θυρεοειδή ως μέρος του σώματος και αρχίζει να του επιτίθεται. Αυτό προκαλεί φλεγμονή του θυρεοειδούς αδένα, γνωστή ως θυρεοειδίτιδα. Άλλες ονομασίες για τη θυρεοειδίτιδα Hashimoto περιλαμβάνουν τη νόσο Hashimoto, τη χρόνια λεμφοκυτταρική θυρεοειδίτιδα και την αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα.
Η νόσος Hashimoto είναι η πιο συχνή διαταραχή του θυρεοειδούς στην Αμερική, επηρεάζοντας περίπου το 1% έως 2% του πληθυσμού, και είναι η πιο συχνή αιτία υποθυρεοειδισμού (υπολειτουργία του θυρεοειδούς). Από το τι σας θέτει σε κίνδυνο να πάθετε τη νόσο Hashimoto μέχρι τα αποκαλυπτικά συμπτώματά της και τον τρόπο αντιμετώπισής της, είμαστε εδώ για να σας δώσουμε απαντήσεις στις επείγουσες ερωτήσεις σας σχετικά με αυτή την πάθηση.
Επισκόπηση της θυρεοειδίτιδας Hashimoto
Ο θυρεοειδής είναι ένας μικρός αδένας σε σχήμα πεταλούδας στο μπροστινό μέρος του λαιμού σας. Παράγει ορμόνες που βοηθούν στον έλεγχο πολλών σημαντικών λειτουργιών του σώματος, συμπεριλαμβανομένης της πέψης, του μεταβολισμού και της λειτουργίας του εγκεφάλου.
Όταν ο θυρεοειδής δέχεται επίθεση από το ανοσοποιητικό σύστημα, όπως συμβαίνει στη θυρεοειδίτιδα Hashimoto, δεν μπορεί πλέον να παράγει αρκετές από τις ορμόνες που απαιτούνται για τη σωστή λειτουργία του σώματος. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα μια κατάσταση γνωστή ως υποθυρεοειδισμός, επίσης γνωστή ως “υπολειτουργία του θυρεοειδούς”. Επειδή οι θυρεοειδικές ορμόνες ρυθμίζουν το μεταβολισμό, ο οποίος επιτρέπει στο σώμα να μετατρέπει την τροφή σε ενέργεια, η έλλειψη αυτών των ορμονών έχει ως αποτέλεσμα το σώμα να μην λαμβάνει αρκετή ενέργεια, η οποία με τη σειρά της προκαλεί την επιβράδυνση άλλων λειτουργιών του σώματός.
Ο υποθυρεοειδισμός δεν είναι ο μόνος κίνδυνος από τη νόσο Hashimoto. Σε ορισμένες περιπτώσεις ο θυρεοειδής φλεγμαίνει και διογκώνεται τόσο πολύ που αναπτύσσεται βρογχοκήλη (ασυνήθιστα μεγάλος θυρεοειδής αδένας).
Συμπτώματα θυρεοειδίτιδας Hashimoto
Πολλοί άνθρωποι με θυρεοειδίτιδα Hashimoto περνούν χρόνια χωρίς να εμφανίζουν συμπτώματα. Εάν υπάρξουν συμπτώματα, αυτά θα σχετίζονται με μία (ή και τις δύο) από τις δύο κύριες επιπλοκές της νόσου Hashimoto: βρογχοκήλη και υποθυρεοειδισμό.
Τα συμπτώματα της βρογχοκήλης περιλαμβάνουν διόγκωση του θυρεοειδούς αδένα που μπορεί να οδηγήσει σε αίσθημα πληρότητας στο λαιμό. Το μπροστινό μέρος του λαιμού σας μπορεί να φαίνεται διογκωμένο. Καθώς η βρογχοκήλη γίνεται πιο προχωρημένη, ασκεί αυξημένη πίεση στο κάτω μέρος του λαιμού και μπορεί να προκαλέσει δυσκολία στην κατάποση, ακόμη και στην αναπνοή.
Ο υποθυρεοειδισμός έχει πολυάριθμα συμπτώματα που περιλαμβάνουν κόπωση, αύξηση βάρους, αίσθημα ψύχους, δυσκαμψία των αρθρώσεων, ξηρό δέρμα και κατάθλιψη, μεταξύ άλλων.
Αιτίες και παράγοντες κινδύνου της θυρεοειδίτιδας Hashimoto
Όπως όλα τα αυτοάνοσα νοσήματα, η θυρεοειδίτιδα Hashimoto προκαλείται από μια δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού σας συστήματος που οδηγεί τα κύτταρα του ανοσοποιητικού να επιτίθενται σε υγιείς ιστούς αντί να τους προστατεύουν. Στην περίπτωση της νόσου Hashimoto, η επίθεση που δέχεται ο θυρεοειδής αδένας από τα εισβάλλοντα ανοσοκύτταρα μειώνει την ικανότητά του να παράγει αρκετή θυρεοειδική ορμόνη, οδηγώντας σε υποθυρεοειδισμό.
Τα προσβάλλοντα ανοσοκύτταρα προκαλούν επίσης φλεγμονή και διόγκωση του θυρεοειδούς, η οποία με την πάροδο του χρόνου μπορεί να δημιουργήσει μια ορατή και ενοχλητική μάζα στο λαιμό (βρογχοκήλη).
Αιτίες της Θυρεοειδίτιδας HASHIMOTO
Οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν ακόμη πραγματικά γιατί το ανοσοποιητικό σύστημα, το οποίο υποτίθεται ότι υπερασπίζεται τον οργανισμό από επιβλαβείς ιούς και βακτήρια, μερικές φορές στρέφεται εναντίον των υγιών ιστών του σώματος.
Γνωρίζουν όμως ότι υπάρχουν αρκετοί παράγοντες κινδύνου που είναι γνωστό ότι κάνουν ένα άτομο πιο ευάλωτο στη νόσο Hashimoto. Αυτοί περιλαμβάνουν το να είναι κανείς γυναίκα, να είναι μεταξύ 30 και 50 ετών, να έχει οικογενειακό ιστορικό προβλημάτων του θυρεοειδούς ή αυτοάνοσων νοσημάτων και να έχει προϋπάρχουσα αυτοάνοση πάθηση, όπως η νόσος του Addison, η ρευματοειδής αρθρίτιδα, ο λύκος, ο διαβήτης τύπου 1 ή ορισμένες ηπατικές παθήσεις.
Διάγνωση της θυρεοειδίτιδας Hashimoto
Εάν αντιμετωπίζει κανείς πιθανά συμπτώματα θυρεοειδίτιδας Hashimoto, πρέπει να επισκεφθεί το γιατρό του, ο οποίος θα λάβει το ιατρικό του ιστορικό και θα πραγματοποιήσει φυσική εξέταση. Θα εξετάσει τον θυρεοειδή για ενδείξεις διόγκωσης και ενδεχομένως θα παραγγείλει υπερηχογράφημα θυρεοειδούς για να αναζητήσει μη φυσιολογικές αναπτύξεις (όζους).
Εκτός από το ιστορικό, τη φυσική εξέταση και ενδεχομένως το υπερηχογράφημα, ο γιατρός πιθανόν να παραπέμψει κάποιον να κάνει εξετάσεις αίματος για να ελέγξει τη λειτουργία του θυρεοειδούς του. Αυτές μπορούν να βοηθήσουν στο να προσδιοριστούν οι αιτίες της νόσου Hashimoto, καθώς και να αποκλειστούν άλλες πιθανές διαγνώσεις. Υπάρχουν τρεις κύριες εξετάσεις αίματος που χρησιμοποιούν οι επαγγελματίες υγείας για τη διάγνωση του Hashimoto:
- Μέτρηση TSH: Αυτή ελέγχει τα επίπεδα της θυρεοειδοτρόπου ορμόνης ή TSH στο αίμα, την οποία απελευθερώνει η υπόφυση του εγκεφάλου για να πει στον θυρεοειδή αδένα να παράγει περισσότερες θυρεοειδικές ορμόνες.
- Μια TSH που είναι πάνω από το φυσιολογικό εύρος μπορεί να αποτελεί ένδειξη υποθυρεοειδισμού (και επομένως πιθανώς θυρεοειδίτιδας Hashimoto), επειδή υποδεικνύει ότι η υπόφυση έχει αντιληφθεί μείωση της παραγωγής θυρεοειδικών ορμονών και επομένως προσπαθεί να διεγείρει τον θυρεοειδή να παράγει περισσότερες. Ωστόσο, μπορεί να έχει κανείς φυσιολογικά επίπεδα TSH και να έχετε παρόλα αυτά νόσο Hashimoto.
- Μέτρηση αντιθυρεοειδικών αντισωμάτων: Αυτή η εξέταση αίματος αξιολογεί την παρουσία και τα επίπεδα των αντισωμάτων που παράγονται όταν το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται λανθασμένα στον θυρεοειδή αδένα. Τα αντισώματα για τα οποία μπορεί να εξεταστεί κάποιος περιλαμβάνουν το αντίσωμα θυρεοειδικής υπεροξειδάσης ή TPO και το αντίσωμα θυρεοσφαιρίνης (Tg).
Η εξέταση αντιθυρεοειδικών αντισωμάτων συνήθως παραγγέλλεται για να επιβεβαιωθεί ή να αποκλειστεί η νόσος Hashimoto ως αιτία του υποθυρεοειδισμού, καθώς η παρουσία αντιθυρεοειδικών αντισωμάτων υποδηλώνει ότι υπάρχει αυτοάνοση πάθηση.
Θεραπεία της θυρεοειδίτιδας Hashimoto
Η κύρια θεραπεία για τη θυρεοειδίτιδα Hashimoto είναι η θεραπεία υποκατάστασης θυρεοειδικών ορμονών, συνηθέστερα με μια συνθετική μορφή Τ4 (θυροξίνη) που ονομάζεται λεβοθυροξίνη. Ωστόσο, η θεραπεία με Τ4 ενδείκνυται μόνο στις περιπτώσεις που συνυπάρχει υποθυρεοειδισμός, ενώ όταν οι TSH και ελεύθερη Τ4 είναι φυσιολογικά δεν απαιτείται θεραπεία.
Η μακροπρόθεσμη πρόγνωση για τα άτομα με νόσο Hashimoto που λαμβάνουν λεβοθυροξίνη είναι γενικά “εξαιρετική”. Η πλειονότητα των υποθυρεοειδικών ασθενών ανταποκρίνεται καλά στη θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης με λεβοθυροξίνη και είναι ασφαλής και καλά ανεκτή.
Ορισμένοι γιατροί συνταγογραφούν μια συνθετική έκδοση της Τ3 μαζί με συνθετική Τ4 για τη θεραπεία του Hashimoto, ειδικά σε άτομα που έχουν επίμονα υποθυρεοειδικά συμπτώματα παρά τα φυσιολογικά επίπεδα TSH. Η ιδέα είναι ότι το σώμα ορισμένων ανθρώπων είναι γενετικά λιγότερο ικανό να μετατρέψει τη λεβοθυροξίνη σε Τ3, η οποία είναι η ενεργή μορφή της θυρεοειδικής ορμόνης που χρησιμοποιείται στο σώμα. Η προσθήκη συνθετικής Τ3 πιστεύεται ότι βοηθά στην αντιστάθμιση αυτού του προβλήματος. Όμως οι ειδικοί διχάζονται ως προς το κατά πόσον μια τέτοια “συνδυαστική θεραπεία” παρέχει πραγματικά όφελος σε σχέση με τη λήψη μόνο της Τ4.
Πρέπει να αποφεύγω ορισμένα τρόφιμα εάν έχω τη νόσο Hashimoto;
Τα τρόφιμα που έχει αναφερθεί ότι πυροδοτούν ή επιδεινώνουν τα συμπτώματα του Hashimoto περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, την πρόσθετη ζάχαρη, το αλκοόλ, τις τεχνητές χρωστικές ουσίες τροφίμων, το γρήγορο φαγητό, τα πολύ επεξεργασμένα τρόφιμα και τα λευκά δημητριακά. Εάν έχετε διαγνωστεί με τη νόσο Hashimoto, μπορεί να θέλετε να περιορίσετε ή να αποφύγετε αυτά τα στοιχεία. Η εξάλειψη αυτών των τροφίμων μπορεί επίσης να βοηθήσει στη βελτίωση της υγείας σας γενικά.
Ο θεράπων ιατρός σας μπορεί επίσης να σας συστήσει να αποφεύγετε τα τρόφιμα σόγιας και ορισμένα λαχανικά, όπως η μελιτζάνα, οι πιπεριές, οι πατάτες και οι ντομάτες. Αυτά τα λαχανικά πιστεύεται ότι συμβάλλουν στη φλεγμονή. Μπορεί επίσης να σας συμβουλεύσει να αποφεύγετε τροφές που περιέχουν βρογχοκηλογόνα, ενώσεις που μπορούν να εμποδίσουν την πρόσληψη ιωδίου από τον θυρεοειδή. Τα βρογχοκηλογόνα βρίσκονται στα σταυρανθή λαχανικά, όπως το μπρόκολο, τα λαχανάκια Βρυξελλών και το λάχανο. Είναι ενδιαφέρον ότι ορισμένοι ειδικοί πιστεύουν ότι τα άτομα με νόσο Hashimoto μπορούν να επωφεληθούν από την κατανάλωση μιας δίαιτας χαμηλής περιεκτικότητας σε ιώδιο, κάτι που συνήθως συνιστάται περισσότερο σε άτομα με υπερθυρεοειδισμό.
Επιπλοκές της θυρεοειδίτιδας Hashimoto
Η κύρια επιπλοκή που σχετίζεται με τη νόσο Hashimoto είναι ότι αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης άλλης αυτοάνοσης διαταραχής, όπως η νόσος του Addison, ο διαβήτης τύπου 1, ο λύκος ή η ρευματοειδής αρθρίτιδα. Σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις μπορεί επίσης να αυξήσει τις πιθανότητές σας να αναπτύξετε έναν τύπο καρκίνου του θυρεοειδούς, γνωστό ως λέμφωμα του θυρεοειδούς.
Επιπλέον, εάν ο υποθυρεοειδισμός που οφείλεται σε νόσο Hashimoto αφεθεί χωρίς θεραπεία μπορεί να οδηγήσει σε πολυάριθμες άλλες ιατρικές επιπλοκές, όπως:
- Καρδιακά προβλήματα
- Κατάθλιψη
- Επιβράδυνση της νοητικής λειτουργίας
- Απώλεια της λίμπιντο (σεξουαλική επιθυμία)
- Αναπαραγωγικές διαταραχές
- Μυξοίδημα (μια σπάνια, απειλητική για τη ζωή κατάσταση που χαρακτηρίζεται από υπνηλία που ακολουθείται από βαθύ λήθαργο και απώλεια αισθήσεων. Το μυξοίδημα είναι μια επείγουσα ιατρική κατάσταση που απαιτεί άμεση θεραπεία).
Εάν έχετε διαγνωστεί με τη νόσο Hashimoto, συζητήστε με το γιατρό σας για το αν είναι σκόπιμο να κάνετε περιοδικές εξετάσεις για άλλες αυτοάνοσες διαταραχές ή/και επιπλοκές που σχετίζονται με τη νόσο Hashimoto και τον υποθυρεοειδισμό.
Πρόληψη της θυρεοειδίτιδας Hashimoto
Δυστυχώς, δεν υπάρχει αποδεδειγμένος τρόπος για την πρόληψη της αυτοάνοσης δυσλειτουργίας και της επακόλουθης φλεγμονής που οδηγεί σε θυρεοειδίτιδα Hashimoto και χαμηλή θυρεοειδική ορμόνη.
Τα καλά νέα είναι ότι η κατάσταση αυτή είναι εξαιρετικά θεραπεύσιμη, οπότε μπορείτε να είστε σε επιφυλακή για τυχόν πιθανά συμπτώματα και να συμβουλευτείτε αμέσως το γιατρό σας, αν χρειαστεί. Η έγκαιρη αναγνώριση των συμπτωμάτων της θυρεοειδίτιδας Hashimoto μπορεί να σας βοηθήσει να αποτρέψετε την εξέλιξη της πάθησης και να αποφύγετε επιπλοκές.
Γρήγορα στοιχεία για τη θυρεοειδίτιδα Hashimoto
- Η θυρεοειδίτιδα Hashimoto είναι μια αυτοάνοση διαταραχή. Αυτού του είδους οι διαταραχές προκαλούνται από δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού σας συστήματος. Οι γιατροί δεν είναι σίγουροι για το τι προκαλεί την εμφάνιση αυτοάνοσων διαταραχών.
- Ο κύριος παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη θυρεοειδίτιδας Hashimoto είναι η ύπαρξη μιας προϋπάρχουσας αυτοάνοσης πάθησης, όπως η κοιλιοκάκη, ο λύκος, η ρευματοειδής αρθρίτιδα, το σύνδρομο Sjogren και ο διαβήτης τύπου 1.
- Οι γυναίκες έχουν 7 φορές περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν θυρεοειδίτιδα Hashimoto από ό,τι οι άνδρες.
- Ο υποθυρεοειδισμός και η βρογχοκήλη είναι κοινά προβλήματα που σχετίζονται με τη θυρεοειδίτιδα Hashimoto.
Πηγή: https://www.healthcentral.com/condition/hashimotos-disease
Διεύθυνση: Σοφία Κανελλοπούλου, Ενδοκρινολόγος, Λεωφόρος Δημοκρατίας 236, Άγιοι Ανάργυροι.
Τηλέφωνο: 6983379548
Email: s_kanellopoulou@hotmail.com