Υπερθυρεοειδισμός σημαίνει ότι ο θυρεοειδής αδένας σας παράγει υπερβολική ποσότητα θυρεοειδικών ορμονών. Μπορεί επίσης να ακούσετε τον όρο θυρεοτοξίκωση. Αυτό σημαίνει επίσης ότι υπάρχει πάρα πολύ θυρεοειδική ορμόνη στο σώμα σας.
ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΥΠΕΡΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΣ;
Εάν υπάρχει υπερβολική ποσότητα θυρεοειδικών ορμονών, το σώμα σας “επιταχύνει” τους ρυθμούς του και αυτό μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα όπως:
- αυξημένη εφίδρωση και αίσθημα ζέστης
- νιώθετε ότι η καρδιά σας χτυπάει έντονα ή χτυπάει ακανόνιστα
- τρέμουλο χεριών
- άγχος, νευρικότητα και ευερεθιστότητα
- απώλεια βάρους παρά τη φυσιολογική ή ακόμα και αυξημένη όρεξη
- συχνές κενώσεις ή διάρροια
- δυσκολία στον ύπνο
- απώλεια μαλλιών
- αλλαγές στην έμμηνο ρύση, συχνά πιο ελαφριές και/ή λιγότερο συχνές
- δυσκολία στην κατάποση ή “κόμπος” στο λαιμό
- αυξημένο ή μειωμένο επίπεδο ενέργειας
- πόνος πίσω από τα μάτια και/ή οίδημα ή διόγκωση των ματιών (μόνο για αυτοάνοση δυσλειτουργία του θυρεοειδούς)
Κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός και μπορεί να μην έχετε όλα τα συμπτώματα. Τα συμπτώματα μπορεί να ξεκινήσουν ξαφνικά ή να εμφανιστούν αργά με την πάροδο του χρόνου.
ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΘΥΡΟΕΙΔΗΣ ΑΔΕΝΑΣ;
Ο θυρεοειδής αδένας είναι ένας αδένας σε σχήμα πεταλούδας που βρίσκεται στο κάτω μπροστινό μέρος του λαιμού. Η δουλειά του θυρεοειδούς αδένα είναι να παράγει θυρεοειδικές ορμόνες. Οι ορμόνες του θυρεοειδούς απελευθερώνονται στο αίμα και μεταφέρονται σε κάθε ιστό του σώματος. Οι ορμόνες του θυρεοειδούς βοηθούν το σώμα να χρησιμοποιεί ενέργεια, να παραμένει ζεστό και να διατηρεί τον εγκέφαλο, την καρδιά, τους μύες και άλλα όργανα σε σωστή λειτουργία. Στα παιδιά, η θυρεοειδική ορμόνη είναι απαραίτητη για τη φυσιολογική ανάπτυξη.
ΤΙ ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΤΟΝ ΥΠΕΡΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟ;
Ο υπερθυρεοειδισμός μπορεί να προκληθεί από μια αυτοάνοση πάθηση (νόσος του Graves), φλεγμονή του θυρεοειδούς (θυρεοειδίτιδα) ή λόγω του ότι οι όζοι του θυρεοειδούς παράγουν υπερβολική ποσότητα θυρεοειδικών ορμονών (τοξικό αδένωμα ή τοξική πολυοζώδης βρογχοκήλη).
ΝΟΣΟΣ ΤΟΥ GRAVES:
Η νόσος του Graves είναι μια αυτοάνοση κατάσταση του θυρεοειδούς που προκαλείται από αντισώματα που διεγείρουν όλα τα κύτταρα του θυρεοειδούς αδένα να παράγουν υπερβολική ποσότητα θυρεοειδικών ορμονών.
Τείνει να συμβαίνει πιο συχνά σε νεότερες γυναίκες.
Οι αυτοάνοσες παθήσεις του θυρεοειδούς όπως η νόσος του Graves μπορούν να εμφανιστούν σε οικογένειες. Εάν διαγνωστείτε με τη νόσο του Graves, τα μέλη της οικογένειάς σας θα πρέπει να κάνουν εξετάσεις θυρεοειδούς εάν εμφανίσουν συμπτώματα υπερθυρεοειδισμού.
Λίγα είναι γνωστά για το γιατί ορισμένα άτομα της ίδιας οικογένειας εμφανίζουν αυτή την ασθένεια, ενώ άλλα όχι.
ΤΟΞΙΚΟ ΑΔΕΝΩΜΑ Ή ΤΟΞΙΚΗ ΠΟΛΥΟΖΩΔΗΣ ΒΡΟΓΧΟΚΗΛΗ:
Αν έχετε τοξικό αδένωμα σημαίνει ότι υπάρχει μια περιοχή του θυρεοειδούς σας (ένας όζος) που παράγει υπερβολική ποσότητα θυρεοειδικής ορμόνης (ονομάζεται επίσης θερμός όζος). Μια τοξική πολυοζώδης βρογχοκήλη σημαίνει ότι υπάρχουν αρκετοί όζοι που παράγουν υπερβολική ποσότητα θυρεοειδικών ορμονών.
Τα υπερδραστήρια οζίδια μπορούν να παρατηρηθούν συχνότερα σε περιοχές όπου υπάρχει λιγότερο ιώδιο στη διατροφή.
ΘΥΡΕΟΕΙΔΙΤΙΔΑ:
Η θυρεοειδίτιδα οφείλεται σε φλεγμονή του θυρεοειδούς αδένα σας. Αυτό μπορεί να προκαλέσει τη διαρροή των θυρεοειδικών ορμονών από το εσωτερικό του θυρεοειδούς αδένα στην κυκλοφορία του αίματος, με αποτέλεσμα την υπερβολική ποσότητα θυρεοειδικών ορμονών στο σώμα.
Η θυρεοειδίτιδα μπορεί να προκληθεί από ιογενείς λοιμώξεις (υποξεία θυρεοειδίτιδα), μετά από εγκυμοσύνη (θυρεοειδίτιδα μετά τον τοκετό), φάρμακα, τραυματισμό ή τραύμα στον θυρεοειδή αδένα και άλλες αιτίες.
Ο υπερθυρεοειδισμός λόγω θυρεοειδίτιδας συνήθως αυτοπεριορίζεται, που σημαίνει ότι υποχωρεί μόνος του μετά από μερικές εβδομάδες έως μήνες. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μετά το στάδιο του υπερθυρεοειδισμού της θυρεοειδίτιδας μπορεί να εμφανιστεί υποθυρεοειδισμός (παροδικός ή μόνιμος).
Αυτές είναι οι πιο κοινές αιτίες υπερθυρεοειδισμού. Για να προσδιορίσει τι προκαλεί τον υπερθυρεοειδισμό σας, ο γιατρός σας θα σας εξετάσει κλινικά και θα λάβει υπόψη τα εργαστηριακά και τα απεικονιστικά ευρήματα.
Εάν ο γιατρός σας υποψιάζεται ότι έχετε υπερθυρεοειδισμό η διάγνωση θα βασιστεί στα παρακάτω:
- Εξέταση του θυρεοειδούς σας για πιθανή διόγκωση ή οζίδια.
- Αναζήτηση σημείων υπερβολικής ποσότητας θυρεοειδικών ορμονών όπως γρήγορους καρδιακούς παλμούς, τρέμουλο/τρόμο των χεριών, ζεστό και υγρό δέρμα.
- Αναζήτηση σημείων οφθαλμικής νόσου του θυρεοειδούς, όπως ερυθρότητα, οίδημα ή διόγκωση των ματιών.
- Έλεγχος των επιπέδων των θυρεοειδικών ορμονών (TSH, fT4 και T3) και τα επίπεδα θυρεοειδικών αντισωμάτων (TSI, TRAB, TPO).
- Τα αποτελέσματα των εργαστηριακών εξετάσεων στον υπερθυρεοειδισμό συνήθως δείχνουν υψηλή Τ4 ή/και Τ3 και χαμηλή TSH.
- Aπεικονιστικές εξετάσεις όπως υπερηχογράφημα θυρεοειδούς ή σαρώσεις πυρηνικής ιατρικής.
ΥΠΟΚΛΙΝΙΚΟΣ ΥΠΕΡΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΣ:
Υπάρχει μια ηπιότερη μορφή υπερθυρεοειδισμού που ονομάζεται «υποκλινικός υπερθυρεοειδισμός». Στον Υποκλινικό υπερθυρεοειδισμό, η TSH είναι χαμηλή αλλά η Τ4 και η Τ3 είναι φυσιολογικές.
Μερικοί άνθρωποι μπορεί να έχουν συμπτώματα από υποκλινικό υπερθυρεοειδισμό, αλλά οι περισσότεροι δεν θα έχουν καθόλου συμπτώματα.
Πολλές από τις ίδιες εξετάσεις που γίνονται για τον υπερθυρεοειδισμό γίνονται και για τον υποκλινικό υπερθυρεοειδισμό.
Δεν χρειάζονται άμεση θεραπεία όλες οι περιπτώσεις υποκλινικού υπερθυρεοειδισμού, μερικές φορές αρκεί η παρακολούθηση. Εσείς και ο ενδοκρινολόγος σας θα αποφασίσετε εάν θα θεραπεύσετε τον υποκλινικό υπερθυρεοειδισμό ανάλογα με:
- τι το προκαλεί
- εάν έχετε συμπτώματα
- η ηλικία σου
- άλλα συνυπάρχοντα ιατρικά προβλήματα όπως αδύναμα οστά ή καρδιακές παθήσεις που μπορεί να επιδεινωθούν από τον υπερθυρεοειδισμό
Ποια είναι η θεραπεία;
Δεν υπάρχει μια θεραπεία που ταιριάζει σε όλους τους ασθενείς με υπερθυρεοειδισμό. Η θεραπεία που θα αποφασίσετε εσείς και ο γιατρός σας θα λάβει υπόψη παράγοντες όπως η ηλικία σας, τα συμπτώματά σας και άλλα ιατρικά προβλήματα (π.χ. καρδιακές παθήσεις). Εξαρτάται επίσης από την αιτία του υπερθυρεοειδισμού και από το πόσο παθολογικές είναι οι εξετάσεις. Θα πρέπει να συμβουλευτείτε τον ενδοκρινολόγο σας για να καθορίσετε ένα πλάνο θεραπείας.
Υπάρχουν διάφορες θεραπείες που μπορεί να συνιστώνται:
1. BETA BLOCKERS:
Οι βήτα αποκλειστές είναι φάρμακα που βοηθούν στον έλεγχο των συμπτωμάτων σας, όπως ο γρήγορος καρδιακός ρυθμός, το τρέμουλο και η νευρικότητα μέχρι να βελτιωθούν τα επίπεδα των θυρεοειδικών ορμονών σας. Δεν αλλάζουν τα επίπεδα των θυρεοειδικών ορμονών. Οι βήτα αποκλειστές μπορούν να ξεκινήσουν ακόμη και πριν μάθετε την αιτία του υπερθυρεοειδισμού. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν μαζί με μια άλλη θεραπεία (δείτε παρακάτω) για να ελέγξετε τα συμπτώματά σας μέχρι να μειωθούν τα επίπεδα της θυρεοειδικής ορμόνης στο αίμα σας. Παραδείγματα αυτών των φαρμάκων μπορεί να είναι η προπρανολόλη, η ατενολόλη και η μετοπρολόλη.
2. ΑΝΤΙΘΥΡΕΟΕΙΔΙΚΆ ΦΑΡΜΑΚΑ (ATD) – ΜΕΘΙΜΑΖΌΛΗ (MMI) ΚΑΙ ΠΡΟΠΥΛΘΕΙΟΥΡΑΚΊΛΗ (PTU):
Τα ATDs λειτουργούν μειώνοντας την ικανότητα των κυττάρων του θυρεοειδούς σας να παράγουν νέες θυρεοειδικές ορμόνες. Αυτά τα φάρμακα δεν είναι αποτελεσματικά για τη θυρεοειδίτιδα.
Δεν προκαλούν μόνιμη μείωση στα επίπεδα των ορμονών του θυρεοειδούς σας, αλλά διατηρούν τα επίπεδα ελεγχόμενα ενώ παίρνετε το φάρμακο. Η δόση του ATD πρέπει να προσαρμοστεί για να διατηρηθούν τα επίπεδα του θυρεοειδούς σας στο φυσιολογικό εύρος.
Τα ATD μπορούν να χρησιμοποιηθούν μακροπρόθεσμα ή μπορούν να χρησιμοποιηθούν βραχυπρόθεσμα ως γέφυρα σε μία από τις μόνιμες επιλογές που περιγράφονται παρακάτω. Σε ορισμένους ασθενείς, η νόσος του Graves βελτιώνεται κατά τη λήψη ATD και αυτά τα φάρμακα μπορούν να διακοπούν. Δεδομένου ότι τα τοξικά αδενώματα δεν υποχωρούν από τη θεραπεία με ATD, η ATD πρέπει να συνεχιστεί για τον έλεγχο του υπερθυρεοειδισμού.
Το MMI συνήθως προτιμάται έναντι του PTU λόγω λιγότερων παρενεργειών, με ορισμένες εξαιρέσεις όπως η εγκυμοσύνη. Απαιτούνται επιπλέον προφυλάξεις εάν αυτά τα φάρμακα χρησιμοποιούνται στην εγκυμοσύνη. Εάν ανακαλύψετε ότι είστε έγκυος, θα πρέπει να επικοινωνήσετε αμέσως με το γιατρό σας. Μερικές φορές είναι απαραίτητη μια αλλαγή στα φάρμακα.
Ακολουθούν οι σημαντικές παρενέργειες που πρέπει να γνωρίζετε:
Κόκκινο δερματικό εξάνθημα ή κνίδωση – εάν συμβεί αυτό, θα πρέπει να επικοινωνήσετε αμέσως με το γιατρό σας για να αποφασίσετε για τα επόμενα βήματα.
Ηπατική βλάβη (σπάνια) – εάν παρατηρήσετε κιτρίνισμα στα μάτια ή το δέρμα σας, κνησμό ή σκούρα ούρα, θα πρέπει να επικοινωνήσετε αμέσως με το γιατρό σας καθώς μπορεί να χρειαστεί να διακόψετε το φάρμακο.
Χαμηλά λευκά αιμοσφαίρια (σπάνια) – αυτό ονομάζεται ακοκκιοκυτταραιμία και μπορεί να γίνει ένα απειλητικό για τη ζωή πρόβλημα.
Εάν αναπτύξετε πυρετό ή έντονο πονόλαιμο ενώ παίρνετε αυτό το φάρμακο, θα πρέπει να αναζητήσετε ιατρική φροντίδα αμέσως για να ελεγχθεί η πλήρης εξέταση αίματος (CBC) και να μην πάρετε άλλες δόσεις του φαρμάκου έως ότου ο γιατρός σας εγκρίνει να ξαναρχίσετε το φάρμακο .
Είναι πολύ σημαντικό να συζητήσετε τυχόν παρενέργειες με τον κλινικό γιατρό που θεραπεύει τον υπερθυρεοειδισμό σας.
3. ΡΑΔΙΟΕΝΕΡΓΟ ΙΩΔΙΟ (RAI):
Το ραδιενεργό ιώδιο λειτουργεί καταστρέφοντας τα κύτταρα του θυρεοειδούς που παράγουν θυρεοειδικές ορμόνες. Αυτή η θεραπεία λειτουργεί για τη νόσο του Graves και τους τοξικούς όζους, αλλά δεν είναι αποτελεσματική στη θυρεοειδίτιδα.
Η θεραπεία RAI βασίζεται στον τρόπο με τον οποίο ο θυρεοειδής αδένας χρησιμοποιεί ιώδιο για να παράγει θυρεοειδική ορμόνη:
Το ιώδιο είναι το κύριο συστατικό που χρησιμοποιεί ο θυρεοειδής για την παραγωγή θυρεοειδικών ορμονών. Τα κύτταρα του θυρεοειδούς τραβούν το ιώδιο από το αίμα στο εσωτερικό του κυττάρου. Τα υπερδραστήρια κύτταρα του θυρεοειδούς αντλούν περισσότερο ιώδιο από το συνηθισμένο.Επομένως, όταν μια μικρή δόση ραδιενεργού ιωδίου χορηγείται ως δισκίο ή υγρό, “ταξιδεύει” στον θυρεοειδή αδένα και λαμβάνεται από τα υπερδραστήρια κύτταρα του θυρεοειδούς.
Για αρκετές εβδομάδες έως μήνες, η ακτινοβολία που συνδέεται με το ιώδιο καταστρέφει τα υπερδραστήρια κύτταρα του θυρεοειδούς. Ο αδένας ή τα οζίδια συνήθως συρρικνώνονται σε μέγεθος και τα επίπεδα των θυρεοειδικών ορμονών πέφτουν είτε ξανά στο φυσιολογικό είτε σε χαμηλά επίπεδα (υποθυρεοειδισμός).
Εάν έχετε νόσο του Graves, ο γιατρός σας θα επιλέξει μια δόση RAI για να προσπαθήσει να συρρικνώσει αρκετά τον θυρεοειδή αδένα ώστε να προκαλέσει μόνιμο υποθυρεοειδισμό. Εάν έχετε ένα τοξικό αδένωμα, ο στόχος είναι να καταστρέψετε μόνο τον υπερδραστήριο όζο, αλλά να αφήσετε τον υπόλοιπο θυρεοειδή να λειτουργεί κανονικά. Ωστόσο, ορισμένοι ασθενείς μπορεί να αναπτύσσουν υποθυρεοειδισμό.
Μετά τη θεραπεία, οι αιματολογικές εξετάσεις του θυρεοειδούς σας παρακολουθούνται στενά κάθε 1-3 μήνες. Μόλις αναπτύξετε υποθυρεοειδισμό, θα χρειαστεί να λαμβάνετε υποκατάστατα θυρεοειδικών ορμονών κάθε μέρα για το υπόλοιπο της ζωής σας. Σχεδόν όλοι οι ασθενείς λαμβάνουν θεραπεία με μία μόνο δόση ραδιενεργού ιωδίου, αλλά περίπου το 10% των ανθρώπων μπορεί να χρειαστεί μια δεύτερη δόση.
Ασφάλεια: Η θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο είναι πολύ ασφαλής και έχει χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία του υπερθυρεοειδισμού για πολλές δεκαετίες. Το ραδιενεργό ιώδιο φεύγει από το σώμα μέσω των σωματικών υγρών όπως τα ούρα και το σάλιο. Επομένως, θα σας δοθούν προφυλάξεις για δραστηριότητες όπως η μη κοινή χρήση ασημικών, το καθάρισμα στο μπάνιο και η αποφυγή (ή η μείωση) της επαφής με άλλους, ιδιαίτερα έγκυες γυναίκες και μικρά παιδιά.
Το ραδιενεργό ιώδιο δεν πρέπει να χρησιμοποιείται εάν είστε έγκυος ή θηλάζετε.
Η θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο μπορεί να επιδεινώσει την οφθαλμική νόσο του θυρεοειδούς (TED). Εάν έχετε TED, ο γιατρός σας μπορεί να σας βοηθήσει να αποφασίσετε σχετικά με τη θεραπεία RAI.
4. ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ:
Ο υπερθυρεοειδισμός μπορεί να θεραπευτεί με χειρουργική αφαίρεση του υπερδραστηριου θυρεοειδούς αδένα.
Ολόκληρος ο θυρεοειδής αφαιρείται για τη νόσο του Graves.
Μόνο το ήμισυ του θυρεοειδούς μπορεί να αφαιρεθεί σε ορισμένους τοξικούς όζους. Ο υπερθυρεοειδισμός πρέπει να ελέγχεται πριν από τη χειρουργική επέμβαση με ATD, β-αναστολείς ή άλλα φάρμακα. Εάν έχετε νόσο του Graves, μπορεί να σας ζητηθεί να πάρετε ένα ειδικό υγρό ιωδίου για 7-10 ημέρες πριν από την επέμβαση. Η χειρουργική επέμβαση θυρεοειδούς είναι γενικά ασφαλής στα χέρια ενός έμπειρου χειρουργού θυρεοειδούς. Είναι σημαντικό να επιλέξετε έναν έμπειρο χειρουργό που κάνει συχνά χειρουργικές επεμβάσεις θυρεοειδούς για να μειώσει τον κίνδυνο επιπλοκών.
Οι επιπλοκές μπορεί να περιλαμβάνουν:
Βλάβη στους παραθυρεοειδείς αδένες σας. Αυτοί οι αδένες βρίσκονται δίπλα στον θυρεοειδή αδένα και ελέγχουν τα επίπεδα ασβεστίου του σώματός σας. Εάν οι παραθυρεοειδείς αδένες σας έχουν υποστεί βλάβη, μπορεί να προκληθούν προβλήματα με χαμηλά επίπεδα ασβεστίου, βλάβη στα νεύρα που ελέγχουν τις φωνητικές σας χορδές, με αποτέλεσμα να έχετε βραχνή φωνή.
Εάν αφαιρεθεί ολόκληρος ο θυρεοειδής αδένας σας, θα γίνετε υποθυρεοειδικός αφού το σώμα σας δεν μπορεί πλέον να παράγει θυρεοειδικές ορμόνες. Τα επίπεδα του θυρεοειδούς αποκαθίστανται στο φυσιολογικό με θεραπεία με καθημερινή υποκατάσταση θυρεοειδικών ορμονών. Εάν αφαιρεθεί μόνο μέρος του θυρεοειδούς σας, θα πρέπει να συμβουλευτείτε το γιατρό σας για να προσδιορίσετε εάν χρειάζεστε υποκατάσταση θυρεοειδικών ορμονών μετά την επέμβαση.
Source: https://www.thyroid.org/hyperthyroidism/
Διεύθυνση: Σοφία Κανελλοπούλου, Ενδοκρινολόγος, Λεωφόρος Δημοκρατίας
236, Άγιοι Ανάργυροι.
Τηλέφωνο: 6983379548
Email: s_kanellopoulou@hotmail.com