Η προγεστερόνη αποτελεί τη σημαντικότερη ίσως ορμόνη της γυναίκας, μαζί με τα
πολύτιμα οιστρογόνα της. Οι ρόλοι της είναι τόσοι πολλοί και σημαντικοί, που
πραγματικά, την κατατάσσουν στην κορυφή των απαραίτητων για την επιβίωση και
τη διατήρηση της Ζωής του είδους μας στον πλανήτη. Συχνά την αποκαλούμε
«Ορμόνη της Μητρότητας». Δεν είναι τυχαίο, ούτε και υπερβολή. Επίσης,ο ρόλος
της είναι πολύ σημαντικός, γιατί χωρίς αυτήν, δε μπορεί να μείνει έγκυος μια
γυναίκα. Χωρίς προγεστερόνη, δε μπορεί να διατηρηθεί μια κύηση. Μέχρι το τέλος
σχεδόν του πρώτου τριμήνου κάθε εγκυμοσύνης, την απαραίτητη προγεστερόνη για
την ομαλή εξέλιξη της κύησης, τη δίνει η μητέρα, από το Ωχρό Σωμάτιο. Κατόπιν,
από την 11η εβδομάδα της κύησης και μετά, αναλαμβάνει την παραγωγή της ο
πλακούντας, που έχει πλέον σχηματιστεί και αποτελεί μεταξύ άλλων και
ορμονοπαραγωγό όργανο κατά την εγκυμοσύνη. Η έλλειψη αυτής της γνώσης στο
παρελθόν, οδήγησε σε εκατομμύρια αυτόματες αποβολές εμβρύων, κατά το πρώτο
τρίμηνο της κύησης, λόγω ανεπάρκειας προγεστερόνης από τη μητέρα. Ευτυχώς
σήμερα που το γνωρίζουμε, αποκαθιστούμε την προγεστερόνη που λείπει στη
μητέρα, συνήθως και κυρίως μέχρι και τη 10η με 11η εβδομάδα της κύησης,
βοηθώντας έτσι στην ομαλή έκβαση της εγκυμοσύνης.
Σύμφωνα με νέα έρευνα η μικρονισμένη (micronized) προγεστερόνη από το στόμα
μπορεί να μειώσει τις νυχτερινές εφιδρώσεις και να βελτιώσει τον ύπνο σε
προεμμηνοπαυσιακές γυναίκες. Σε μια τυχαιοποιημένη, ελεγχόμενη με εικονικό
φάρμακο δοκιμή περίπου 180 γυναικών με αγγειοκινητικά συμπτώματα (VMS), οι
γυναίκες που έλαβαν προγεστερόνη αντιλήφθηκαν σημαντικά μεγαλύτερη μείωση
στις νυχτερινές εφιδρώσεις (P = 0,023) και βελτιωμένη ποιότητα ύπνου (P = 0,005),
σε σύγκριση με τον πληθυσμό αναφοράς. Ωστόσο, η βαθμολογία VMS δεν διέφερε
σημαντικά ανά ομάδα θεραπείας.
Η κύρια ερευνήτρια Jerilynn C. Prior, MD, καθηγήτρια Ενδοκρινολογίας στο
Πανεπιστήμιο της Βρετανικής Κολομβίας (UBC) στο Βανκούβερ του Καναδά, δήλωσε
στο Medscape Medical News, πως οι «Γυναίκες που είχαν έμμηνο ρύση τον τελευταίο
χρόνο, που ξυπνούν δύο ή περισσότερες φορές την εβδομάδα με νυχτερινές
εφιδρώσεις και ενοχλούνται από διαταραχές ύπνου θα ωφεληθούν από τη λήψη
μικρονισμένης προγεστερόνης 300 mg από το στόμα πριν τον ύπνο». Η μελέτη
δημοσιεύτηκε διαδικτυακά στις 5 Ιουνίου στο Scientific Reports.
Μια παραμελημένη ομάδα;
Ο Prior είπε πως η διαχείριση των συμπτωμάτων στην προεμμηνόπαυση είναι ένα
συχνά παραμελημένο θέμα έρευνας. Ωστόσο, η προεμμηνόπαυση συχνά συνδέεται
με σημαντικά συμπτώματα για τις γυναίκες, όπως βαριά εμμηνορροϊκή αιμορραγία,
πόνο στο στήθος, εναλλαγές της διάθεσης, νυχτερινές εφιδρώσεις και αϋπνία – όλα
αυτά όταν πολλές γυναίκες βρίσκονται στο απόγειο της καριέρας τους. Η ίδια η Prior
είχε μια δύσκολη προεμμηνόπαυση. Είχε δηλώσει για την ίδια «Άρχισα να έχω
κυκλικές νυχτερινές εφιδρώσεις, συγκεντρωμένες γύρω από την έμμηνο ρύση, όταν
είχα ακόμη τακτικούς κύκλους, καθώς και ευαισθησία στο στήθος και προβλήματα
ύπνου. Γνώριζα από την έρευνά μου και τη δική μου εμπειρία ότι τα επίπεδα
οιστρογόνων μου ήταν πολύ υψηλά. Τα υψηλότερα επίπεδα οιστρογόνων δεν
καταστέλλονται από τα εξωγενή οιστρογόνα, επομένως δεν είχε νόημα να ζητήσω
από τον οικογενειακό γιατρό μου συνταγή για οιστρογόνα — ή θεραπεία ορμονικής
υποκατάστασης , όπως ονομαζόταν τότε. Ωστόσο,η οξική μεδροξυπρογεστερόνη είχε
αναφερθεί, ότι είναι αποτελεσματική για τις εξάψεις της εμμηνόπαυσης. Το δοκίμασα
και με βοήθησε στις νυχτερινές εφιδρώσεις και τις εξάψεις αλλά όχι στον ύπνο μου.
Όταν έγινε διαθέσιμη από του στόματος η μικρονισμένη προγεστερόνη, άλλαξα.»
Στην τρέχουσα μελέτη, η οποία διεξήχθη στο Κέντρο Έρευνας για τον Εμμηνορροϊκό
Κύκλο και την Ωορρηξία του UBC, οι ερευνητές μελέτησαν 189 γυναίκες που
κατοικούσαν στην κοινότητα από όλο τον Καναδά, ηλικίας 35-58 ετών, είχαν έμμηνο
ρύση τον τελευταίο χρόνο και ενοχλούνταν μεσα στην ημέρα από εξάψεις ή
νυχτερινές εφιδρώσεις τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα. Οι συμμετέχουσες
χωρίστηκαν τυχαία για να λάβουν, είτε 300 mg από του στόματος μικρονισμένη
προγεστερόνη ή εικονικό φάρμακο πριν τον ύπνο για 3 μήνες. Κατέγραφαν τον
αριθμό και την ένταση του VMS καθημερινά τόσο όταν ήταν ξύπνιοι όσο και όταν
κοιμόντουσαν. Ορισμένες γυναίκες συμμετείχαν εξ αποστάσεως μέσω διαδικτυακής
διάσκεψης, τηλεφώνου ή email. Το πειραματικό φάρμακο παραδόθηκε σε αυτούς
τους συμμετέχοντες με κούριερ. Το πρωταρχικό αποτέλεσμα ήταν η βαθμολογία VMS
κατά τον τρίτο μήνα. Οι περισσότερες (87%) συμμετέχουσες ήταν Λευκές και
περίπου το 57% είχε πτυχίο κολεγίου. Ο μέσος ΔΜΣ του πληθυσμού ήταν 26,7 και
το 66,7% των συμμετεχόντων ήταν σε όψιμη προεμμηνόπαυση.
Η μέση βασική βαθμολογία VMS μεταξύ των γυναικών ήταν 12,2. Η μέση συχνότητα
VMS ανά 24ωρο ήταν 4,9. Η μέση ένταση VMS ήταν 2,3 σε μια κλίμακα από το 0
έως το 4. Οι βαθμολογίες VMS μειώθηκαν με την πάροδο του χρόνου και στις δύο
ομάδες θεραπείας. Τον 3ο μήνα, η βαθμολογία VMS ήταν 5,5 στην ομάδα
προγεστερόνης και 7,1 στην ομάδα εικονικού φαρμάκου. Η διαφορά μεταξύ των
ομάδων δεν ήταν στατιστικά σημαντική.
Σε σύγκριση με τους ελέγχους, ωστόσο, οι γυναίκες στην ομάδα της προγεστερόνης
αντιλήφθηκαν σημαντικά μεγαλύτερη μείωση στις νυχτερινές εφιδρώσεις και
βελτιωμένη ποιότητα ύπνου. Η προγεστερόνη συσχετίστηκε επίσης με σημαντικά
μειωμένη αντίληψη της σωματικής και συναισθηματικής παρέμβασης στις
καθημερινές τους δραστηριότητες, σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο (P = 0,017).
Επιπλέον, η προγεστερόνη δεν αύξησε την κατάθλιψη.
Δεν υπήρξαν σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες.
Η Prior είχε πει “Ελπίζω ότι όταν οι γυναίκες που φαίνονται νέες και εξακολουθούν
να έχουν έμμηνο ρύση στα τέλη της δεκαετίας των 30 έως τις αρχές των 50 ετών
πηγαίνουν στον γιατρό και ζητούν βοήθεια με τις νυχτερινές εφιδρώσεις και τα
προβλήματα ύπνου, θα ενημερωθούν για αυτήν τη δοκιμή και θα τους προσφερθεί
θεραπεία με προγεστερόνη. Ελπίζω, επίσης δε θα τους πουν «Είσαι πολύ νέος» ή
«δεν είσαι στην εμμηνόπαυση», με το συμπέρασμα, ότι το θέμα είναι όλο στο μυαλό
τους».
Υπάρχουν, όμως, χρήσιμες πληροφορίες δοσολογίας;
Σχολιάζοντας τη μελέτη για το Medscape, ο Mitchell S. Kramer, MD, πρόεδρος
μαιευτικής και γυναικολογίας στο Huntington Hospital Northwell Health στο
Huntington της Νέας Υόρκης, είπε: «Η προγεστερόνη χρησιμοποιείται εδώ και αρκετό
καιρό. Αντιμετώπιζα την εμμηνόπαυση και τις περιεμμηνοπαυσιακές ορμονικές
διαταραχές και VMS για πολλά χρόνια, και η προγεστερόνη είναι μια πραγματική
βάση θεραπείας για αυτά τα συμπτώματα, ειδικά σε προεμμηνοπαυσιακούς ασθενείς
που δεν είναι καλοί υποψήφιοι για οιστρογόνα ή που δεν δέχονται θεραπεία με
οιστρογόνα».
Η πιο χρήσιμη πτυχή της μελέτης είναι οι πληροφορίες δοσολογίας, πρόσθεσε ο
Kramer. «Συστήνουν μια δόση 300 mg μικρονισμένης προγεστερόνης από το στόμα,
η οποία είναι πολύ υψηλότερη από αυτή που χρησιμοποιείται συνήθως. Μπορεί να
αρχίσω να συνταγογραφώ την υψηλότερη δόση και ίσως να έχω καλύτερη ή
πληρέστερη ανταπόκριση. Δεν αναφέρθηκαν ανεπιθύμητες ενέργειες σε αυτή τη
μελέτη, οπότε η μεγαλύτερη δόση ήταν διαφωτιστική για μένα», είπε. Η Jacobson,
MD, επίκουρη καθηγήτρια μαιευτικής και γυναικολογίας στο Πανεπιστήμιο του
Τορόντο και μαιευτήρας και γυναικολόγος στο Women’s College και στο Mount Sinai
Hospitals στο Τορόντο είπε ότι η διαχείρηση των συμπτωμάτων της
περιεμμηνόπαυσης αποτελεί πρόκληση για τους ειδικούς. Επίσης πρόσθεσε στο
Medscape ότι «υπάρχουν τόσες πολλές αποχρώσεις στη διαχείριση. Οι γυναίκες
υποφέρουν συχνά από κλασικά συμπτώματα εμμηνόπαυσης. Υπάρχουν κυμαινόμενα
επίπεδα οιστρογόνων και μερικές φορές είναι υψηλά.Κάποιες φορές υπάρχουν
επιπλοκές της αιμορραγίας και υπάρχει η πιθανή ανάγκη για αντισύλληψη, επειδή
έχουν μεγάλη αιμορραγία».
Συμπερασματικά και σύμφωνα με όσα έχουμε αναφέρει, η σωματική και ψυχική
υγεία των γυναικών που βρίσκονται στην προεμμηνόπαυση είναι σημαντική και η προγεστερόνη φαίνεται να δίνει ελπιδοφόρα μηνύματα όσον αφορά στην
αντιμετώπιση των συμπτώματα σε αυτή την περίοδο της ζωής.
Πηγή :
https://www.medscape.com/viewarticle/994052?ecd=mkm_ret_230715_mscpmrk-
OUS_IntStories_etid5629678&uac=398950AX&impID=5629678
Διεύθυνση : Σοφία Κανελλοπούλου, Ενδοκρινολόγος, Λεωφόρος
Δημοκρατίας
236, Άγιοι Ανάργυροι.
Τηλέφωνο : 6983379548
Email : s_kanellopoulou@hotmail.com