ΙΣΤΟΡΙΚΟ
Το φυσιολογικό εύρος των δοκιμασιών θυρεοειδικής λειτουργίας καθορίζεται με τη μέτρηση των επιπέδων της Ελεύθερης Τ4 και της TSH σε έναν πληθυσμό υγιών ενηλίκων χωρίς προβλήματα θυρεοειδούς. Τα αποτελέσματα που βρίσκονται στο μεσαίο 95% θεωρούνται φυσιολογικό εύρος- το 2,5% πάνω από αυτά τα επίπεδα και το 2,5% κάτω από αυτά τα επίπεδα θεωρούνται παθολογικά. Η διάγνωση του υπερθυρεοειδισμού τίθεται με τα επίπεδα της Ελεύθερης Τ4 να είναι στο 2,5% πάνω από το φυσιολογικό εύρος και της TSH να είναι στο 2,5% κάτω από το φυσιολογικό εύρος. Αντίθετα, η διάγνωση του υποθυρεοειδισμού τίθεται με τα επίπεδα της Ελεύθερης Τ4 να βρίσκονται στο 2,5% κάτω από το φυσιολογικό εύρος και η TSH να βρίσκεται στο 2,5% πάνω από το φυσιολογικό εύρος.
Ο προσδιορισμός των φυσιολογικών περιοχών με αυτόν τον τρόπο δεν λαμβάνει υπόψη τον κίνδυνο μη θυρεοειδικών ασθενειών που σχετίζονται με τα επίπεδα των θυρεοειδικών ορμονών. Από καιρό είναι γνωστή η συσχέτιση μεταξύ των επιπέδων των θυρεοειδικών ορμονών και των καρδιακών παθήσεων και του θανάτου. Για παράδειγμα, το 2015, η ομάδα του Dr. Cappola από το Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια διαπίστωσε ότι οι υψηλότερες τιμές ελεύθερης Τ4 ακόμη και αν βρίσκονται μέσα στο “φυσιολογικό” εύρος μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο θανάτου σε ηλικιωμένους ασθενείς. Αντίθετα, μια διεθνής μελέτη του 2014 που διεξήχθη στο Johns Hopkins έδειξε ότι τα επίπεδα ελεύθερης Τ4 στο χαμηλότερο άκρο του φυσιολογικού εύρους μπορεί επίσης να αυξήσουν τον κίνδυνο θανάτου σε νεότερους ασθενείς (μέση ηλικία 40 ετών).
Η μελέτη αυτή έγινε για να διαπιστωθεί εάν το φυσιολογικό εύρος των εξετάσεων θυρεοειδικής λειτουργίας πρέπει να προσαρμοστεί ώστε να αντικατοπτρίζει καλύτερα τον κίνδυνο καρδιακής νόσου και θανάτου των ασθενών.
ΠΕΡΊΛΗΨΗ ΤΗΣ ΜΕΛΈΤΗΣ
Αξιολογήθηκαν μελέτες από το Thyroid Studies Collaboration (1950-2020) και διάφορες ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων (2010-2017) για τον προσδιορισμό των επιπέδων των ορμονών TSH και Free T4 και του κινδύνου θανάτου και καρδιοπάθειας σε ασθενείς ηλικίας άνω των 18 ετών. Στην ανάλυση δεν συμπεριλήφθηκαν έγκυες ασθενείς και ασθενείς με γνωστή θυρεοειδική ή καρδιακή νόσο. Συνολικά 134.346 συμμετέχοντες παρακολουθήθηκαν για μέσο όρο 11,5 ετών. Οι μισοί από τους συμμετέχοντες ήταν γυναίκες και η μέση ηλικία τους ήταν 59 ετών. Μόνο το 4,3% της ομάδας έπαιρνε φάρμακα για τον θυρεοειδή. Το φυσιολογικό εύρος της ελεύθερης Τ4 και της TSH χωρίστηκε σε 10 ίσες ομάδες (εκατοστημόρια) για την ανάλυση.
Τα άτομα με επίπεδα ελεύθερης Τ4 εντός του 20ου έως 40ου εκατοστημορίου για το φυσιολογικό εύρος τιμών ελεύθερης Τ4 είχαν τον μικρότερο κίνδυνο θανάτου και καρδιακής νόσου. Όταν η ομάδα του 80ου έως 100ου εκατοστημορίου για το φυσιολογικό εύρος τιμών ελεύθερης Τ4 συγκρίθηκε με αυτή την ομάδα του 20ού έως 40ού εκατοστημορίου, ο κίνδυνος θανάτου που σχετίζεται με καρδιακή νόσο ήταν 57% υψηλότερος, ο κίνδυνος θανάτου οποιουδήποτε τύπου ήταν 34% υψηλότερος, ο κίνδυνος καρδιακής νόσου ήταν 22% υψηλότερος και ο κίνδυνος θανάτου τόσο από καρδιακή νόσο όσο και από οποιοδήποτε τύπο θανάτου ήταν 20% υψηλότερος. Για τις γυναίκες ασθενείς ηλικίας άνω των 70 ετών που είχαν τιμή ελεύθερης Τ4 πάνω από το 85ο εκατοστημόριο του φυσιολογικού εύρους, ο απόλυτος κίνδυνος θανάτου και εμφάνισης καρδιακής νόσου ήταν μεγαλύτερος από 5%. Για τους άνδρες ασθενείς ηλικίας άνω των 70 ετών που είχαν τιμή ελεύθερης Τ4 άνω του 75ου εκατοστημορίου του φυσιολογικού εύρους, ο απόλυτος κίνδυνος θανάτου και καρδιακής νόσου ήταν μεγαλύτερος από 5%.
Οι συμμετέχοντες που ενέπιπταν στο 60ο έως 80ο εκατοστημόριο του εύρους φυσιολογικών τιμών TSH είχαν τον μικρότερο κίνδυνο θανάτου και καρδιακής νόσου. Όταν η ομάδα 0 έως 20ου εκατοστημορίου για το εύρος φυσιολογικών τιμών TSH συγκρίθηκε με αυτή την ομάδα 60ου έως 80ου εκατοστημορίου, ο κίνδυνος θανάτου λόγω καρδιακής νόσου ήταν 7% υψηλότερος, ο κίνδυνος θανάτου οποιουδήποτε τύπου ήταν 9% υψηλότερος και ο κίνδυνος θανάτου λόγω καρδιακής νόσου και οποιουδήποτε τύπου ήταν 7% υψηλότερος.
ΠΟΙΕΣ ΕΊΝΑΙ ΟΙ ΣΥΝΈΠΕΙΕΣ ΑΥΤΉΣ ΤΗΣ ΜΕΛΈΤΗΣ;
Ειδικά στον ηλικιωμένο πληθυσμό, τα υψηλότερα εκατοστημόρια του εύρους αναφοράς της ελεύθερης Τ4 και τα χαμηλότερα εκατοστημόρια του εύρους αναφοράς της TSH συσχετίστηκαν με υψηλότερα ποσοστά θανάτων από οποιαδήποτε αιτία, καθώς και ειδικά από καρδιακά αίτια. Το 60ο έως 80ο εκατοστημόριο για τα φυσιολογικά εύρη τιμών της TSH και το 20ο έως 40ο εκατοστημόριο για τα φυσιολογικά εύρη τιμών της ελεύθερης T4 καθορίστηκαν ως τα υγιή εύρη με τη μικρότερη συσχέτιση με το θάνατο και τις καρδιακές παθήσεις. Η μελέτη αυτή υποδηλώνει ότι τα “φυσιολογικά” εύρη αναφοράς της θυρεοειδικής λειτουργίας ενδέχεται να μην είναι κατάλληλα για τους ηλικιωμένους και τους άνδρες. Ωστόσο, δεν είναι γνωστό εάν η θεραπεία ατόμων στο ανώτερο και κατώτερο εκατοστημόριο του “φυσιολογικού” εύρους αναφοράς θα επηρέαζε τους δείκτες καρδιακής νόσου ή/και θανάτου. Ωστόσο, αυτή η μελέτη εγείρει την πιθανότητα ότι οι κλινικοί γιατροί θα πρέπει να εξετάσουν το ενδεχόμενο να αλλάξουν τα “φυσιολογικά” εύρη αναφοράς της Ελεύθερης T4 και της TSH για τους ασθενείς καθώς μεγαλώνουν, ώστε να συμβάλουν στη μείωση του κινδύνου καρδιακής νόσου.
Διεύθυνση: Σοφία Κανελλοπούλου, Ενδοκρινολόγος, Λεωφόρος Δημοκρατίας 236, Άγιοι Ανάργυροι.
Τηλέφωνο: 6983379548
Email: s_kanellopoulou@hotmail.com