Εάν παίρνετε ένα φάρμακο GLP-1 όπως το Ozempic (σεμαγλουτίδη), υπάρχει κάτι που πρέπει να γνωρίζετε: Τα αποτελέσματα της απώλειας βάρους τους δεν είναι εγγυημένα και δεν συνιστάται να βασίζεστε σε ένα GLP-1 ως τη μόνη στρατηγική για την απώλεια κιλών. Αυτό συμβαίνει επειδή χωρίς μια συμπληρωματική προσέγγιση που περιλαμβάνει αλλαγές στη διατροφή και σωματική δραστηριότητα, η απώλεια βάρους σας μπορεί να μείνει στάσιμη. Αυτό μπορεί να προκαλέσει μεγάλη απογοήτευση και να σας οδηγήσει ακόμη και στη διακοπή του φαρμάκου συνολικά.
Τα “οροπέδια” απώλειας βάρους μπορεί να εμφανιστούν με οποιαδήποτε μέθοδο απώλειας βάρους. Αυτό περιλαμβάνει και τη χρήση των GLP-1 ως πρωταρχικό εργαλείο. Εάν λαμβάνετε ένα φάρμακο GLP-1 όπως το Ozempic, το Wegovy (σεμαγλουτίδη) ή το Mounjaro (τιρζεπατίδη), δείτε γιατί η πρόοδός σας μπορεί να επιβραδυνθεί ή ακόμη και να σταματήσει, μαζί με συμβουλές για το τι πρέπει να κάνετε στη συνέχεια.
GLP-1
Πώς λειτουργούν τα GLP-1;
Προκειμένου να κατανοήσετε τι μπορεί να προκαλέσει ένα οροπέδιο, είναι χρήσιμο να εξετάσουμε πώς λειτουργούν τα GLP-1s και γιατί προτρέπουν την απώλεια βάρους εξ αρχής.
Το GLP-1 είναι η συντομογραφία του αγωνιστή του υποδοχέα του πεπτιδίου-1 που μοιάζει με τη γλυκαγόνη. Αρχικά αναπτύχθηκε για τη θεραπεία του διαβήτη τύπου 2, αλλά τα φάρμακα GLP-1 συνταγογραφούνται ολοένα και περισσότερο για τη θεραπεία της παχυσαρκίας (με ή χωρίς διαβήτη).
Όλα λαμβάνονται με ένεση εκτός από το Rybelsus, το οποίο είναι χάπι:
- Byetta (εξενατίδη)
- Mounjaro (τιρεζεπατίδη)
- Ozempic (σεμαγλουτίδη)
- Rybelsus (σεμαγλουτίδη)
- Saxenda (λιραγλουτίδη)
- Trulicity (ντουλαγλουτίδη)
- Wegovy (σεμαγλουτίδη)
- Victoza (λιραγλουτίδη)
- Zepbound (τιρεζεπατίδη)
Από αυτά κυκλοφορούν στην Ελλάδα τα Ozempic, Saxenda, Trulicity, Victoza, ενώ αναμένεται σύντομα και το Mounjaro.
Tα φάρμακα αυτά λειτουργούν μιμούμενα τη δράση μιας ορμόνης, που ονομάζεται πεπτίδιο 1 που μοιάζει με γλυκαγόνη (GLP-1) και διεγείρει το πάγκρεας να παράγει περισσότερη ινσουλίνη ως τρόπο μείωσης των επιπέδων σακχάρου στο αίμα. Επίσης, επιβραδύνει την πέψη, ώστε να αισθάνεστε χορτάτοι για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Μια κλινική δοκιμή για τη σεμαγλουτίδη που δημοσιεύθηκε στο The New England Journal of Medicine διαπίστωσε ότι αυτός ο μηχανισμός οδήγησε σε σημαντική και διατηρήσιμη μείωση του σωματικού βάρους για πολλούς συμμετέχοντες. Περίπου το 86% των συμμετεχόντων στη μελέτη που έλαβαν σεμαγλουτίδη πέτυχαν τουλάχιστον 5% απώλεια βάρους κατά τη διάρκεια της περιόδου μελέτης των 68 εβδομάδων. Και η μέση μείωση του σωματικού βάρους κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου ήταν εντυπωσιακή 14,9%, σε σύγκριση με μόλις 2,4% στην ομάδα του εικονικού φαρμάκου.
Παράγοντες που συμβάλλουν στο “οροπέδιο” απώλειας βάρους με GLP-1s
Ακόμα και όταν ένα φάρμακο GLP-1 λειτουργεί όπως πρέπει, ρυθμίζοντας τις ορμόνες που σχετίζονται με την όρεξη και τον κορεσμό, είναι πιθανό η πρόοδος της απώλειας βάρους να επιβραδυνθεί σημαντικά ή να σταματήσει εντελώς. Υπάρχουν διάφοροι λόγοι για τους οποίους μπορεί να συμβεί αυτό. (Λάβετε υπόψη σας ότι περισσότερα από ένα από αυτά τα σενάρια μπορεί να ισχύουν για εσάς, γεγονός που θα αύξανε την πιθανότητα ενός οροπεδίου).
Η πρόσληψη θερμίδων σας είναι πολύ υψηλή
Ακόμη και σε ένα GLP-1, η πρόοδος στην απώλεια βάρους μπορεί να ποικίλει από εβδομάδα σε εβδομάδα, οπότε μπορεί να έχετε μια ή δύο εβδομάδες όπου η ζυγαριά δεν κουνιέται. Αυτό θεωρείται φυσιολογικό μέρος της διαδικασίας. Αλλά αν δεν έχετε δει καμία αλλαγή για τρεις ή τέσσερις εβδομάδες, τότε είναι καιρός να ρίξετε μια ματιά σε άλλους παράγοντες, ο πρώτος από τους οποίους είναι η διατροφή σας.
Αυτό είναι το κλειδί, επειδή η κατανάλωση μεγάλης ποσότητας θερμίδων μπορεί ακόμα να οδηγήσει σε αύξηση βάρους ή σε ένα πλατώ, ακόμα και με αυτά τα φάρμακα. Ακόμα, εξετάστε το ενδεχόμενο να μειώσετε τις επιλογές υψηλής θερμιδικής αξίας, όπως τα ζαχαρούχα τρόφιμα ή οι απλοί υδατάνθρακες, ως ένα πρώτο βήμα.
Η παρακολούθηση της ημερήσιας ποσότητας θερμίδων και η εστίαση σε θρεπτικές τροφές -όπως τα φρούτα και τα λαχανικά, οι άπαχες πρωτεΐνες και τα δημητριακά ολικής αλέσεως- μπορεί να σας βοηθήσει να ξεφύγετε από το οροπέδιο.
Δεν έχετε μειώσει την κατανάλωση αλκοόλ
Ένας άλλος πιθανός σαμποτέρ με την πρόοδο στην απώλεια βάρους μπορεί να είναι η κατανάλωση αλκοόλ. Σύμφωνα με το Mount Sinai στη Νέα Υόρκη, το αλκοόλ μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση του σωματικού βάρους για μερικούς βασικούς λόγους:
- Υψηλό θερμιδικό περιεχόμενο. Μπορεί να προσλαμβάνετε περισσότερες θερμίδες από όσες νομίζετε – για παράδειγμα, μια πίνια κολάντα μπορεί να έχει περίπου 500 θερμίδες. Και αυτές είναι σε μεγάλο βαθμό κενές θερμίδες, παρέχουν λίγα ή καθόλου χρήσιμα θρεπτικά συστατικά.
- Επίδραση στις ορμόνες. Το αλκοόλ επηρεάζει τη γκρελίνη και τη λεπτίνη με τρόπο που μειώνει το αίσθημα πληρότητας και διεγείρει την πείνα.
- Κακές επιλογές τροφίμων. Μπορεί να τρώτε λιγότερα υγιεινά τρόφιμα και περισσότερο φαγητό με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά και θερμίδες όταν πίνετε.
Ένας άλλος λόγος για να περιορίσετε ή να αποφύγετε την κατανάλωση αλκοόλ ενώ παίρνετε GLP-1 είναι ότι το αλκοόλ μπορεί να εντείνει τις παρενέργειες του φαρμάκου, όπως η ναυτία ή η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση. Εξαιτίας αυτού, προτείνει να είστε προσεκτικοί με το αλκοόλ ενώ παίρνετε ένα από αυτά τα φάρμακα, ειδικά αν βρίσκεστε σε διαδικασία αύξησης της δόσης, η οποία θα μπορούσε να επιδεινώσει την αλληλεπίδραση με το αλκοόλ.
Αντιμετωπίζετε παρενέργειες
Ακόμη και αν παραλείπετε τα κοκτέιλ αυτή τη στιγμή, τα GLP-1 μπορεί να συνοδεύονται από παρενέργειες που μπορεί να σας οδηγήσουν στην καθυστέρηση της αύξησης της δόσης και αυτό με τη σειρά του θα μπορούσε να προκαλέσει ένα πλατώ.
Αυτά τα φάρμακα έχουν σχεδιαστεί για να ξεκινούν με χαμηλότερη δόση και να αυξάνονται κάθε τέσσερις εβδομάδες μέχρι να επιτευχθεί η μέγιστη δόση. Αν περιμένετε να αλλάξετε μια δοσολογία μέχρι να υποχωρήσουν οι παρενέργειες, αυτό θα μπορούσε να επιβραδύνει τη δυναμική της απώλειας βάρους σας.
Έχετε άγχος, δεν κοιμάστε καλά ή και τα δύο
Ίσως να έχετε ρυθμίσει τη διατροφή σας, να περιορίζετε επίσης το αλκοόλ και να προοδεύετε στη δοσολογία σας, αλλά εξακολουθείτε να είστε κολλημένοι σε ένα οροπέδιο. Σε αυτή την περίπτωση, μπορεί να θέλετε να ρίξετε μια ματιά σε παράγοντες όπως το χρόνιο στρες και η ποιότητα του ύπνου, οι οποίοι, μπορεί να συνδέονται, επειδή ο κακός ύπνος μπορεί να οδηγήσει σε υψηλότερα επίπεδα στρες και το αντίστροφο. Κάθε ζήτημα από μόνο του μπορεί επίσης να είναι προβληματικό.
Για παράδειγμα, οι ορμόνες του στρες μπορεί όχι μόνο να προκαλέσουν λιγούρες για ζαχαρούχα, λιπαρά τρόφιμα, αλλά και να επιβραδύνουν το μεταβολισμό σας, ώστε να μην καίτε θερμίδες τόσο γρήγορα όσο όταν είστε ήρεμοι. Μια μελέτη στο περιοδικό Obesity διαπίστωσε ότι η χρόνια έκθεση σε ορμόνες του στρες συνδέεται με την εμμονή της παχυσαρκίας με την πάροδο του χρόνου.
Η επίδραση αυτή μπορεί να επιδεινωθεί από τον κακό ύπνο. Σύμφωνα με τη Σχολή Δημόσιας Υγείας T.H. Chan του Χάρβαρντ, ο πολύ λίγος ύπνος αυξάνει τον κίνδυνο αύξησης του σωματικού βάρους σε σύγκριση με τον ύπνο επτά έως οκτώ ωρών τη νύχτα. Αυτό μπορεί να δυσχεράνει την αποτελεσματική λειτουργία των GLP-1 σας.
Αντιμετώπιση ενός οροπεδίου απώλειας βάρους
Μετά την προσαρμογή για τις μεταβλητές που μπορείτε να ελέγξετε, εάν εξακολουθείτε να βρίσκεστε σε ένα οροπέδιο μετά από ένα μήνα, καλό θα ήταν να μιλήσετε με το γιατρό σας για να καθορίσετε εάν χρειάζεστε διαφορετική δοσολογία ή ακόμη και διαφορετικό φάρμακο.
Εάν ένας ασθενής λαμβάνει σεμαγλουτίδη και στη μέγιστη δόση, τότε η αλλαγή σε τιρζεπατίδη μπορεί να βοηθήσει, καθώς το φάρμακο αυτό επηρεάζει δύο τύπους ορμονικών υποδοχέων, σε αντίθεση με έναν. (Η τιρζεπατίδη είναι ένας διπλός αγωνιστής του υποδοχέα GLP-1 και εκλεκτικός αγωνιστής του υποδοχέα GIP- το GIP σημαίνει το εξαρτώμενο από τη γλυκόζη ινσουλινοτροπικό πολυπεπτίδιο, μια ορμόνη που έχει παρόμοια λειτουργία με το GLP-1). Ωστόσο, να έχετε κατά νου ότι αν αλλάξετε τα φάρμακά σας, θα πρέπει να ξεκινήσετε από τη χαμηλότερη δόση και να ανεβείτε ξανά, οπότε αυτό μπορεί να κάνει την πρόοδό σας πιο αργή από ό,τι θα θέλατε.
Τα πλατώ συμβαίνουν σχεδόν με κάθε στρατηγική απώλειας βάρους και αυτό περιλαμβάνει και τα GLP-1. Αυτή είναι συχνά μια προσωρινή κατάσταση, καθώς το σώμα σας προσαρμόζεται στο νέο φυσιολογικό της λήψης ενός φαρμάκου για την παχυσαρκία. Αλλά αν η αργή ή σταματημένη απώλεια βάρους συνεχίζεται πέραν του ενός μήνα, προτείνει να επικοινωνήσετε με τον πάροχο υγειονομικής περίθαλψης για το ποια τακτική μπορεί να κάνει τη ζυγαριά να κουνηθεί ξανά.
Πηγή: https://www.healthcentral.com/condition/type-2-diabetes/not-losing-weight-on-semaglutide-plateau
Διεύθυνση: Σοφία Κανελλοπούλου, Ενδοκρινολόγος, Λεωφόρος Δημοκρατίας 236, Άγιοι Ανάργυροι.
Τηλέφωνο: 6983379548
Email: s_kanellopoulou@hotmail.com