Τι είναι η νόσος του Graves;
Η νόσος του Graves είναι μια αυτοάνοση ασθένεια που οδηγεί σε γενικευμένη υπερδραστηριότητα ολόκληρου του θυρεοειδούς αδένα (υπερθυρεοειδισμός). Πήρε το όνομά της από τον Robert Graves, Ιρλανδό γιατρό, που περιέγραψε τη νόσο για πρώτη φορά πριν 150 χρόνια. Αποτελεί συχνή αιτία υπερθυρεοειδισμού και είναι αρκετά συχνότερο στις γυναίκες από ό,τι στους άνδρες.
Απο τι προκαλείται;
Η νόσος του Graves προκαλείται από μια διαδικασία στο σώμα, η οποία συμβαίνει στο ανοσοποιητικό σύστημα, το οποίο κανονικά μας προστατεύει από ξένους εισβολείς, όπως τα βακτήρια και τους ιούς. Το ανοσοποιητικό σύστημα καταστρέφει τους ξένους εισβολείς με ουσίες που ονομάζονται αντισώματα και παράγονται από κύτταρα του αίματος γνωστά ως λεμφοκύτταρα. Μερικές φορές μπορεί να ξεγελαστεί και να παράγει αντισώματα που διασταυρώνονται με πρωτεΐνες των δικών μας κυττάρων. Σε πολλές περιπτώσεις αυτά τα αντισώματα μπορούν να προκαλέσουν την καταστροφή αυτών των κυττάρων. Στη νόσο του Graves τα αντισώματα αυτά (που ονομάζονται αντισώματα έναντι των υποδοχέων της θυρεοτροπίνης (TRAb) ή ανοσοσφαιρίνες διέγερσης του θυρεοειδούς (TSI) κάνουν το αντίθετο, αναγκάζουν τα κύτταρα να λειτουργούν παραπάνω. Τα αντισώματα στη νόσο του Graves δεσμεύονται σε υποδοχείς στην επιφάνεια των θυρεοειδικών κυττάρων και διεγείρουν αυτά τα κύτταρα ώστε να υπερπαράγουν και να απελευθερώνουν θυρεοειδικές ορμόνες. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα έναν υπερδραστήριο θυρεοειδή (υπερθυρεοειδισμός).
Συμπτώματα της νόσου:
- ταχυκαρδία
- τρέμουλο των χεριών
- δυσκολία στον ύπνο
- απώλεια βάρους
- Μυϊκή αδυναμία
- νευροψυχιατρικά συμπτώματα
- Δυσανεξία στη ζέστη
- διάρροιες
Ασθένεια των ματιών:
Η νόσος του Graves είναι το μόνο είδος υπερθυρεοειδισμού που μπορεί να σχετίζεται με φλεγμονή των ματιών, πρήξιμο των ιστών γύρω από τα μάτια και διόγκωση των ματιών (που ονομάζεται οφθαλμοπάθεια του Graves). Συνολικά, το ένα τρίτο των ασθενών με Graves αναπτύσσουν κάποια συμπτώματα της οφθαλμικής νόσου, αλλά μόνο το 5% έχει μέτρια έως σοβαρή φλεγμονή των οφθαλμικών ιστών που προκαλεί μόνιμο πρόβλημα όρασης. Οι ασθενείς που έχουν οποιαδήποτε υποψία οφθαλμικών συμπτωμάτων θα πρέπει να επικοινωνήσουν άμεσα με έναν οφθαλμίατρο καθώς και με τον ενδοκρινολόγο τους. Τα οφθαλμικά συμπτώματα αρχίζουν περίπου έξι μήνες πριν ή μετά τη διάγνωση της νόσου του Graves. Η σοβαρότητα των οφθαλμικών συμπτωμάτων δεν σχετίζεται με τη σοβαρότητα του υπερθυρεοειδισμού. Πρώιμα σημάδια προβλήματος μπορεί να είναι κόκκινα ή φλεγμονώδη μάτια, διόγκωση των ματιών λόγω φλεγμονής των ιστών πίσω από τον βολβό του ματιού ή διπλωπία. Ωστόσο,η μειωμένη όραση και η διπλωπία είναι σπάνια προβλήματα που εμφανίζονται συνήθως αργότερα, ή καθόλου. Δεν γνωρίζουμε το γιατί, αλλά τα προβλήματα στα μάτια συμβαίνουν πολύ συχνότερα και είναι πιο σοβαρά σε άτομα με νόσο του Graves που καπνίζουν.
Δερματική νόσος:
Κάποιες φορές, οι ασθενείς με νόσο του Graves αναπτύσσουν μία κοκκινωπή πάχυνση του δέρματος μπροστά από τις κνήμες, γνωστή ως προκνημιαίο μυξοίδημα. Αυτή η δερματική πάθηση είναι συνήθως ανώδυνη και σχετικά ήπια, παρ’ όλα αυτά μπορεί να είναι και αρκετά επίπονη για ορισμένους. Όπως και το πρόβλημα των ματιών της Graves, το δερματικό πρόβλημα δεν ξεκινά ακριβώς όταν αρχίζει ο υπερθυρεοειδισμός και η σοβαρότητα δεν σχετίζεται με τα επίπεδα των θυρεοειδικών ορμονών.
Διάγνωση:
Η διάγνωση του υπερθυρεοειδισμού γίνεται με βάση τα συμπτώματα και τα ευρήματα κατά τη διάρκεια της φυσικής εξέτασης και επιβεβαιώνεται με εργαστηριακές εξετάσεις που μετρούν την ποσότητα των θυρεοειδικών ορμονών και της θυρεοειδοτρόπου ορμόνης στο αίμα. Ενδείξεις ότι ο υπερθυρεοειδισμός προκαλείται από τη νόσο του Graves είναι η παρουσία της οφθαλμικής νόσου του Graves, της δερματοπάθειας, το ιστορικό άλλων μελών της οικογένειας ή και άλλα αυτοάνοσα προβλήματα συμπεριλαμβανομένου του διαβήτη τύπου 1, της ρευματοειδούς αρθρίτιδας, της κακοήθους αναιμίας λόγω έλλειψης Β12 ή και της λεύκης. Η μέτρηση των αντισωμάτων, όπως τα TRAb ή τα TSI, είναι οικονομικά αποδοτική και αν το αποτέλεσμα είναι θετικό, επιβεβαιώνει τη διάγνωση της νόσου του Graves χωρίς να απαιτούνται περαιτέρω εξετάσεις. Εάν η εξέταση αυτή είναι αρνητική ή δεν είναι διαθέσιμη, τότε ο γιατρός σας θα πρέπει να σας παραπέμψει να υποβληθείτε σε εξέταση πρόσληψης ραδιενεργού ιωδίου (σπινθηρογράφημα θυρεοειδούς) για να επιβεβαιωθεί η διάγνωση. Τέλος, σε ορισμένους ασθενείς η μέτρηση της αιματικής ροής προς το θυρεοειδή με υπερηχογράφημα μπορεί να είναι χρήσιμη για την εξακρίβωση της διάγνωσης εάν οι ανωτέρω εξετάσεις δεν είναι άμεσα διαθέσιμες.
Πώς αντιμετωπίζεται η νόσος του Graves;
Όλοι οι υπερθυρεοειδικοί ασθενείς θα πρέπει να υποβάλλονται σε θεραπεία είτε με αντιθυρεοειδικά φάρμακα είτε με ραδιενεργό ιώδιο ή και με χειρουργική επέμβαση σε σοβαρότερες περιπτώσεις. Τα αντιθυρεοειδικά φάρμακα προτιμώνται συνήθως σε ασθενείς που έχουν μεγάλη πιθανότητα ύφεσης (γυναίκες, ήπιοι νόσοι, μικρές βρογχοκήλες, αρνητικός ή χαμηλός τίτλος αντισωμάτων).Τα φάρμακα αυτά δεν θεραπεύουν πάντα τη νόσο Graves, αλλά όταν χορηγούνται σε επαρκείς δόσεις είναι αποτελεσματικά για τον έλεγχο του. Μακροχρόνια θεραπεία του υπερθυρεοειδισμού με αντιθυρεοειδικά φάρμακα μπορεί να εξεταστεί σε επιλεγμένες περιπτώσεις. Εάν ο υπερθυρεοειδισμός σας λόγω της νόσου του Graves επιμένει μετά από 18-24 μήνες, τότε ο γιατρός σας μπορεί να συστήσει οριστική θεραπεία είτε με ραδιενεργό ιώδιο είτε με χειρουργική επέμβαση. Εάν επιλεγεί η χειρουργική επέμβαση (θυρεοειδεκτομή) θα πρέπει να εκτελεστεί από εξειδικευμένο χειρουργό με ειδίκευση στη χειρουργική του θυρεοειδούς ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος επιπλοκών.
Ο γιατρός σας θα πρέπει να συζητήσει καθεμία από τις θεραπευτικές επιλογές μαζί σας, συμπεριλαμβανομένων της υλικοτεχνικής υποδομής, των οφελών και των πιθανών παρενεργειών, την αναμενόμενη ταχύτητα ανάρρωσης και το κόστος. Παρόλο που η κάθε θεραπεία έχει τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά της, οι περισσότεροι ασθενείς θα βρουν ένα σχέδιο θεραπείας που είναι το κατάλληλo για αυτούς.
Μετά την θεραπεία:
Εάν λάβετε οριστική θεραπεία για το Graves (όπως ραδιενεργό ιώδιο ή χειρουργική επέμβαση), ο γιατρός σας θα πρέπει να σας ελέγχει συχνά για να εκτιμήσει τα επίπεδα των ορμονών μετά τη θεραπεία. Αν παρατηρηθεί ξανά υπερθυρεοειδισμός θα χρειαστεί να πάρετε αντιθυρεοειδικά φάρμακα.
Συμπερασματικά, η νόσος του Graves είναι μια αυτοάνοση νόσος η οποία έχει γενετική προδιάθεση. Ωστόσο, δεν έχει βρεθεί κάποιο συγκεκριμένο γονίδιο για να ελέγχεται μέχρι σήμερα. Μέσω της θεραπείας που επιλέγεται για τον εκάστοτε ασθενή αντιμετωπίζεται ή περιορίζεται ώστε να μην υπάρχει λόγος ανησυχίας. Θυμηθείτε , η πρόληψη είναι το παν!
Πηγή: https://www.thyroid.org/wp-content/uploads/patients/brochures/Graves_brochure.pdf
Διεύθυνση: Σοφία Κανελλοπούλου, Ενδοκρινολόγος, Λεωφόρος Δημοκρατίας 236, Άγιοι Ανάργυροι.
Τηλέφωνο: 6983379548
Email: s_kanellopoulou@hotmail.com