Τι είναι η εμμηνόπαυση;
Η εμμηνόπαυση σηματοδοτεί το τέλος της αναπαραγωγικής περιόδου μιας γυναίκας και επιβεβαιώνεται όταν έχουν περάσει 12 συνεχόμενοι μήνες χωρίς έμμηνο ρύση. Συνήθως εμφανίζεται γύρω στα 51 έτη και μπορεί να προκύψει φυσικά ή λόγω ιατρικής παρέμβασης (επαγόμενη εμμηνόπαυση). Οι ορμονικές αλλαγές μπορεί να προκαλέσουν σωματικά και συναισθηματικά συμπτώματα, όπως εξάψεις, αϋπνία και μεταβολές στη διάθεση. Υπάρχουν διαθέσιμες θεραπείες, από την ορμονοθεραπεία έως τις αλλαγές στον τρόπο ζωής, που βοηθούν στη διαχείριση αυτής της φάσης, επιτρέποντας στις γυναίκες να διατηρήσουν την ποιότητα ζωής τους.
Ποια είναι τα τρία στάδια της εμμηνόπαυσης;
Εάν δεν συμβεί λόγω κάποιου είδους ιατρικής θεραπείας ή χειρουργικής επέμβασης, η διαδικασία είναι σταδιακή και συμβαίνει σε τρία στάδια:
- Περιεμμηνόπαυση: Η περιεμμηνόπαυση μπορεί να ξεκινήσει οκτώ έως δέκα χρόνια πριν από την εμμηνόπαυση, όταν οι ωοθήκες παράγουν σταδιακά όλο και λιγότερα οιστρογόνα. Συνήθως αρχίζει γύρω στα 40 και μπορεί μια γυναίκα να βρίσκεται στην περιεμμηνόπαυση για αρκετούς μήνες ή και αρκετά χρόνια.
- Εμμηνόπαυση: Σε αυτό το σημείο, οι ωοθήκες παύουν να απελευθερώνουν ωάρια και η παραγωγή οιστρογόνων μειώνεται σημαντικά. Η διάγνωση της εμμηνόπαυσης γίνεται από τον επαγγελματία υγείας όταν μια γυναίκα έχει παραμείνει χωρίς έμμηνο ρύση για 12 διαδοχικούς μήνες. Σε αντίθεση με τα προηγούμενα στάδια, η εμμηνόπαυση αποτελεί μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή και δεν αποτελεί μια διαρκή κατάσταση.
- Μετά την εμμηνόπαυση: Κατά τη μετεμμηνοπαυσιακή περίοδο, τα περισσότερα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης τείνουν να υποχωρούν. Ωστόσο, ορισμένα ήπια συμπτώματα ενδέχεται να επιμείνουν για αρκετά χρόνια. Επιπλέον, τα άτομα που βρίσκονται σε αυτή τη φάση διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης οστεοπόρωσης και καρδιαγγειακών νοσημάτων, λόγω της μείωσης των επιπέδων οιστρογόνων.
Τι είναι η πρόωρη εμμηνόπαυση;
Η εμμηνόπαυση που εμφανίζεται μεταξύ των ηλικιών 45 και 55 ετών θεωρείται φυσιολογικό μέρος της διαδικασίας γήρανσης. Όταν εμφανίζεται πριν από την ηλικία των 45 ετών, χαρακτηρίζεται ως πρώιμη εμμηνόπαυση, ενώ όταν εκδηλώνεται στα 40 έτη ή νωρίτερα και δεν εντοπίζεται κάποια ιατρική ή χειρουργική αιτία, η κατάσταση αυτή αναφέρεται ως πρώιμη ωοθηκική ανεπάρκεια.
Ποια είναι τα σημάδια της εμμηνόπαυσης;
- Ακανόνιστες περίοδοι
- Ενα ξαφνικό αίσθημα ζέστης που εξαπλώνεται στο σώμα (εξάψεις).
- Νυχτερινές εφιδρώσεις ή/και ψυχρές αναλαμπές.
- Κολπική ξηρότητα που προκαλεί δυσφορία κατά τη διάρκεια του σεξ.
- Επείγουσα ανάγκη ούρησης .
- Δυσκολία στον ύπνο (αϋπνία).
- Συναισθηματικές αλλαγές (ευερεθιστότητα, εναλλαγές της διάθεσης ή κατάθλιψη).
- Ξηρό δέρμα, ξηρά μάτια ή ξηρό στόμα.
- Επιδείνωση του προεμμηνορροϊκού συνδρόμου (PMS).
- Ευαισθησία του στήθους.
Ορισμένες γυναίκες μπορεί επίσης να παρουσιάσουν:
- Ταχυκαρδία.
- Πονοκεφάλους.
- Πόνο στις αρθρώσεις και τους μυς.
- Αλλαγές στη λίμπιντο.
- Δυσκολία συγκέντρωσης ή κενά μνήμης.
- Αύξηση βάρους.
- Απώλεια ή αραίωση μαλλιών.
Οι διακυμάνσεις στα ορμονικά επίπεδα ευθύνονται για την εμφάνιση αυτών των συμπτωμάτων. Η ένταση των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης διαφέρει από άτομο σε άτομο, με ορισμένες γυναίκες να αντιμετωπίζουν έντονες ενοχλήσεις, ενώ άλλες παρουσιάζουν ηπιότερα συμπτώματα. Καθώς κάθε οργανισμός αντιδρά διαφορετικά στη μετάβαση προς την εμμηνόπαυση, τα συμπτώματα δεν είναι ίδια για όλες.
Πόσο καιρό έχετε τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης;
Μπορεί να έχετε συμπτώματα εμμηνόπαυσης έως και 10 χρόνια πριν από την επίσημη εμφάνισή της. Η μέση διάρκεια των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης είναι περίπου επτά χρόνια. Οι περισσότερες γυναίκες λένε ότι τα συμπτώματά τους χαλαρώνουν ή εξαφανίζονται εντελώς μόλις φτάσουν στη μετεμμηνόπαυση.
Ποιες θεραπείες υπάρχουν για την εμμηνόπαυση;
Η εμμηνόπαυση είναι μία φυσιολογική διαδικασία και σε ορισμένες περιπτώσεις δεν απαιτείται κάποια θεραπεία. Ωστόσο, αν υπάρχουν έντονα συμπτώματα που επηρεάζουν την ποιότητα της ζωής της γυναίκας, τότε μπορεί να το συζητήσει με το γιατρό της και να αποφασίσουν ποια θεραπεία είναι κατάλληλη για αυτή. Οι κύριες θεραπείες είναι:
- Ορμονική θεραπεία υποκατάστασης (HRT)
- Μη ορμονικές θεραπείες
Γυναίκες που μπαίνουν στην εμμηνόπαυση σε ηλικία κάτω των 45 (και κυρίως κάτω των 40 θα πρέπει να παίρνουν θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης εκτός και αν αντενδείκνυται σε αυτες (π.χ σε ατομικό ιστορικό καρκίνου μαστού)
Τι είναι η ορμονικές θεραπείες;
Υπάρχουν 2 τύποι ορμονικής θεραπείας:
- Θεραπεία με οιστρογόνα μόνο: Αυτή δίνεται μόνο σε γυναίκες που έχουν αφαιρέσει τη μήτρα και περιλαμβάνει χάπια, διαδερμικά επιθέματα ή gel
- Συνδυασμός οιστρογόνων και προγεστερόνης: Σε γυναίκες που έχουν μήτρα θα πρέπει να δοθεί συνδυασμός οιστρογόνων και προγεστερόνης για την προστασία του ενδομητρίου.
Ποιες είναι οι μη ορμονικές θεραπείες για την εμμηνόπαυση;
Αν και η ορμονοθεραπεία είναι μια αποτελεσματική μέθοδος για την ανακούφιση των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης, δεν είναι η τέλεια θεραπεία για όλες τις γυναίκες. Οιι μη ορμονικές θεραπείες περιλαμβάνουν τις αλλαγές στον τρόπο ζωής και τα μη ορμονικά φάρμακα. Αυτές οι θεραπείες είναι συχνά καλές επιλογές για τις γυναίκες που έχουν ιατρικούς λόγους να αποφεύγουν τα οιστρογόνα, συμπεριλαμβανομένου ενός ατομικού ιστορικού θρομβώσεων ή καρκίνου του μαστού.
Ορισμένες από τις μη ορμονικές θεραπείες που μπορεί να συστήσει ο γιατρός περιλαμβάνουν:
- Αλλαγή της διατροφής
- Αποφυγή των εκλυτικών παραγόντων των εξάψεων
- Τακτική σωματική δραστηριότητα ή άσκηση
- Συμμετοχή σε ομάδες υποστήριξης
- Συνταγογραφούμενα φάρμακα
- Γνωστική συμπεριφορική θεραπεία (CBT)
- Υπνοθεραπεία
- Αλλαγή του τι τρώτε και πίνετε, η αλλαγή του τι τρώτε μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση από τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης.
Ο περιορισμός της ποσότητας καφεΐνης που καταναλώνετε καθημερινά και η μείωση των πικάντικων τροφών μπορεί να κάνει τις εξάψεις λιγότερο έντονες. Μπορείτε επίσης να τρώτε περισσότερες τροφές που περιέχουν φυτοοιστρογόνα. Οι τροφές που μπορείτε να δοκιμάσετε περιλαμβάνουν:
- Σόγια
- Ρεβίθια
- Φακές
- Λιναρόσπορος
- Δημητριακά
- Φασόλια
- Φρούτα
- Λαχανικά
Άλλες συνταγογραφούμενες θεραπείες
Υπάρχουν μη ορμονικά συνταγογραφούμενα σκευάσματα που μπορούν να μειώσουν τα συμπτώματα όπως:
- Αντικαταθλιπτικά για αντιμετώπιση της διαταραχής του συναισθήματος και των εξάψεων
- Η γκαμπαπεντίνη ή η φεζολινεταντη που είναι νέο φάρμακο για την αντιμετώπιση των εξάψεων
- Κολπικές κρέμες και λιπαντικά για την αντιμετώπιση της ξηρότητας του κόλπου
Κλείνοντας, η εμμηνόπαυση αποτελεί μια φυσική και αναπόφευκτη φάση της διαδικασίας γήρανσης. Ωστόσο, η γνώση της επικείμενης μετάβασης δεν την καθιστά απαραίτητα ευκολότερη. Τα σωματικά και συναισθηματικά συμπτώματα που τη συνοδεύουν μπορεί να είναι έντονα και να επηρεάζουν την ποιότητα ζωής. Επίσης η εμμηνόπαυση έχει συνδεθεί με κινδύνους για την υγεία όπως τα καρδιαγγειακά προβλήματα και η οστεοπόρωση λόγω της μείωσης των οιστρογόνων. Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι δεν χρειάζεται να αντιμετωπίσετε αυτή τη διαδικασία μόνες σας. Η επικοινωνία με τον ιατρό σας μπορεί να σας προσφέρει την απαραίτητη καθοδήγηση και υποστήριξη. Μέσα από εξατομικευμένες θεραπευτικές προσεγγίσεις, είναι δυνατόν να διαχειριστείτε τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης αποτελεσματικά, βελτιώνοντας την ευεξία και την καθημερινότητά σας.
Πηγή: https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/21841-menopause
Διεύθυνση: Σοφία Κανελλοπούλου, Ενδοκρινολόγος, Λεωφόρος Δημοκρατίας 236, Άγιοι Ανάργυροι.
Τηλέφωνο: 6983379548
Email: s_kanellopoulou@hotmail.com