Τι είναι ο διαβήτης κύησης;
Ο διαβήτης κύησης (GDM) αποτελεί μία μορφή διαβήτη που εμφανίζεται αποκλειστικά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και χαρακτηρίζεται από αυξημένα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα. Προκαλείται από τις ορμονικές αλλαγές της κύησης, καθώς οι ορμόνες που παράγονται από τον πλακούντα μπορούν να επηρεάσουν την ικανότητα του οργανισμού να χρησιμοποιεί ή να παράγει αποτελεσματικά ινσουλίνη, την ορμόνη που ρυθμίζει τη γλυκόζη στο αίμα. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η εμφάνιση διαβήτη κύησης δεν σημαίνει πως υπήρχε προϋπάρχουσα διαβητική κατάσταση. Αντιθέτως, πρόκειται για μία κατάσταση που σχετίζεται άμεσα με την κύηση και αντιμετωπίζεται, στις περισσότερες περιπτώσεις, με τροποποιήσεις στον τρόπο ζωής και τη διατροφή. Χάρη στην πρόοδο της ιατρικής και την έγκαιρη διάγνωση, ο διαβήτης κύησης είναι πλέον καλά διαχειρίσιμος και οι περισσότερες γυναίκες με GDM μπορούν να ολοκληρώσουν την εγκυμοσύνη τους χωρίς επιπλοκές, φέρνοντας στον κόσμο υγιή βρέφη.
Εάν έχετε διαβήτη κύησης, ο γιατρός που φροντίζει για την εγκυμοσύνη θα σας βάλει να επισκεφθείτε έναν διατροφολόγο που ειδικεύεται στον διαβήτη κύησης. Αυτός θα σας εξηγήσετε το πώς ορισμένα τρόφιμα αυξάνουν συνήθως τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα και πώς να βεβαιωθείτε ότι τα γεύματα και τα σνακ σας περιέχουν τα σωστά είδη και ποσότητες τροφίμων. Τα άτομα με διαβήτη έχουν συνήθως περισσότερες προγεννητικές επισκέψεις για να ελέγξουν την ανάπτυξη του εμβρύου, να παρακολουθήσουν την αύξηση του βάρους τους και να συζητήσουν πόσο καλά διαχειρίζονται το σάκχαρο στο αίμα τους.
Τι προκαλεί διαβήτη κύησης;
Ο διαβήτης κύησης οφείλεται σε ορμονικές αλλαγές και στον τρόπο με τον οποίο το σώμα μετατρέπει την τροφή σε ενέργεια. Μια ορμόνη που ονομάζεται ινσουλίνη διασπά τη γλυκόζη (ζάχαρη) από την τροφή και την παραδίδει στα κύτταρα. Η ινσουλίνη διατηρεί το επίπεδο της γλυκόζης στο αίμα σε ένα υγιές επίπεδο. Αλλά αν η ινσουλίνη δεν λειτουργεί σωστά ή δεν έχετε αρκετή, το σάκχαρο συσσωρεύεται στο αίμα και οδηγεί σε διαβήτη. Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, οι ορμόνες από τον πλακούντα μπορεί να επηρεάσουν τον τρόπο λειτουργίας της ινσουλίνης, να δημιουργείται μεγάλη αντίσταση των κυττάρων στην ινσουλίνη με αποτέλεσμα να μην ρυθμίζονται τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα όπως πρέπει, γεγονός που οδηγεί σε διαβήτη κύησης.
Ποιος κινδυνεύει από διαβήτη κύησης;
Οποιοσδήποτε μπορεί να πάθει διαβήτη κύησης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Αλλά ορισμένοι παράγοντες μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο. Σε αυτούς περιλαμβάνονται:
- Καρδιακές παθήσεις.
- Υψηλή αρτηριακή πίεση.
- Παχυσαρκία ή υπερβολικό βάρος πριν από την εγκυμοσύνη.
- Ατομικό ιστορικό προηγούμενου διαβήτη κύησης.
- Οικογενειακό ιστορικό διαβήτη τύπου 2.
- Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών.
- Προχωρημένη ηλικία της μητέρας.
- Αντίσταση στην ινσουλίνη και προδιαβήτης πριν την κύηση
Ποια είναι τα συμπτώματα του διαβήτη κύησης;
Συνήθως δεν υπάρχουν εμφανή προειδοποιητικά σημάδια του διαβήτη κύησης. Τα
συμπτώματα είναι ήπια και συχνά περνούν απαρατήρητα.
Εάν έχετε συμπτώματα, αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Συχνή ούρηση.
- Υπερβολική δίψα.
- Κόπωση.
- Ναυτία.
Αν δε γίνει σωστή ρύθμιση του σακχάρου κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης τότε υπάρχει αυξημένη πιθανότητα για καισαρική τομή και προεκλαμψία (αυξημένη αρτηριακή πίεση κατά την κύηση). Γυναίκες με διαβήτη κύησης έχουν αυξημένη πιθανότητα να εμφανίσουν σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 στη μετέπειτα ζωή τους.
Πώς επηρεάζει ο διαβήτης κύησης το έμβρυο;
Εάν έχετε διαβήτη κύησης, το έμβρυο κινδυνεύει περισσότερο από:
- Αυξημένο βάρος γέννησης (εμβρυϊκή μακροσωμία).
- Προβλήματα αναπνοής κατά τη γέννηση.
- Υπογλυκαιμία.
- Παχυσαρκία.
- Πρόωρος τοκετός.
- Διαβήτης τύπου 2 αργότερα στη ζωή.
Πώς γίνεται η διάγνωση του διαβήτη κύησης;
Η δοκιμασία γλυκόζης πρέπει να γίνεται σε όλες τις έγκυες κατά την 24η-28η εβδομάδα της κύησης. Σε κάποιες περιπτώσεις που παρατηρείται μεγάλη αύξηση του εμβρύου σε σχέση με την ηλικία κύησης ή/και αυξημένα σάκχαρα νηστείας, η δοκιμασία γλυκόζης μπορεί να πραγματοποιηθεί και νωρίτερα από την 24η εβδομάδα ανάλογα με την κρίση του θεράποντα.
Πως αντιμετωπίζεται ο διαβήτης κύησης;
Αν διαγνωσθείτε με διαβήτη κύησης τότε θα πρέπει να ακολουθήσετε ένα ισορροπημένο πρόγραμμα διατροφής, καθώς και να μετράτε συχνά τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα (4-6 φορές την ημέρα). Επίσης είναι πιθανό να χρειαστούν πιο τακτικοί υπέρηχοι για την παρακολούθηση της ανάπτυξης του εμβρύου.
Οι συχνές μετρήσεις του σακχάρου σε συνδυασμό με την ισορροπημένη διατροφή είναι συνήθως αρκετά για τη σωστή αντιμετώπιση. Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί η χορήγηση ινσουλίνης προκειμένου να πετύχει η έγκυος φυσιολογικές τιμές σακχάρου.
Οι τιμές σακχάρου που θέλουμε να επιτύχουμε λαμβάνοντας υπόψη και την ανάπτυξη τους εμβρύου είναι κάτω από 92-95 mg/dl προ φαγητού και κάτω από 120-140 mg/dl μία ώρα μετά το φαγητό.
Η ενυδάτωση είναι επίσης σημαντική κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, κυρίως όταν υπάρχει και διαβήτης κύησης. Πιστεύεται ότι το νερό “αραιώνει” το σάκχαρο στο αίμα και βοηθάει τους νεφρούς να αποβάλλουν την περίσσεια του σακχάρου.
Η άσκηση είναι επίσης σημαντική καθώς βοηθάει τα κύτταρα να χρησιμοποιήσουν περισσότερη γλυκόζη και έτσι να τη μειώσει στο αίμα. Εφόσον δεν υπάρχει κάποια αντένδειξη είναι καλό οι έγκυες με διαβήτη κύησης να γυμνάζονται συχνά.
Τι δεν πρέπει να τρώτε όταν διαγνωσθείτε με διαβήτη κύησης;
Μπορείτε να βοηθήσετε στη διαχείριση του διαβήτη κύησης τρώγοντας θρεπτικές τροφές που δεν προκαλούν αύξηση του σακχάρου στο αίμα σας.
Προσπαθήστε να:
- Να αποφεύγετε τα επεξεργασμένα τρόφιμα και τα ζαχαρούχα ποτά.
- Επιλέξτε μια υγιή ισορροπία πρωτεϊνών, υδατανθράκων, φυτικών ινών και λιπαρών για κάθε γεύμα.
- Να τρώτε μικρότερα γεύματα πιο συχνά.
- Προγραμματίστε τα γεύματά σας την ίδια ώρα κάθε μέρα.
Μετά τον τοκετό συνήθως οι τιμές του σακχάρου επιστρέφουν σε φυσιολογικά επίπεδα. Ωστόσο, ο διαβήτης κύησης προδιαθέτει σε σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, οπότε είναι σημαντικό οι γυναίκες με διαβήτη κύησης να επισκεφθούν τον θεράποντα για επανεκτίμηση 3 μήνες μετά τον τοκετό και στη συνέχεια να προγραμματίζουν τις επισκέψεις τους με βάση τις οδηγίες του γιατρού τους.
Πηγή: https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/9012-gestational-diabetes
Διεύθυνση: Σοφία Κανελλοπούλου, Ενδοκρινολόγος, Λεωφόρος Δημοκρατίας 236, Άγιοι Ανάργυροι.
Τηλέφωνο: 6983379548
Email: s_kanellopoulou@hotmail.com